Аймгийн Алдарт уяач Ц.Энхбат: Би дээд нас голдуу айрагдуулдаг


Завхан аймгийн Алдархаан сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Ц.Энхбаттай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Алдартын адуутай холбогдсон түүхээс яриагаа эхэлье?
-Манай эцэг Цэдэндамба удам дамжсан уяач биш ч морь уях дуртай, халиун үрээ, хоёр шарга мориор одтой сайхан нааддаг байсан. Нэг шарга морь нь аймагт хоёр удаа түрүүлж, халиун үрээ нь нэг түрүүлж, хоёр аман хүзүүдэн нийт гурван түрүү, 4-5 айраг хүртсэн хүн. Би аавынхаа тэр сайхан буянгуудыг өвлөн авч 1984 оноос зааврыг нь даган морь уяж байна. Анх ааваараа заалгаж шарга морио уяад аймгийн наадамд дөрөвт давхиулж их урам орсон.Тэгээд 1987 оноос хойш өнөөдрийг хүртэл бие даан морь уяж байна. Анх бие дааж морь уяад нэг үрээ түрүүлгэж, шарга морио айргийн дөрөвт давхиулж байлаа. Шарга морь маань аймгийн наадамд хоёр түрүүлж нэг айрагдсан. Сумандаа бол олон түрүүлж, айрагдсан. Ийм сайхан хурдуудын буянаар гурван жилийн өмнө сумын Алдарт уяач болж, өнгөрсөн жил найман түрүү, зургаан айргийн амжилтаар аймгийн Алдарт уяач цол хүртсэн.
-Ааваас өвлөгдсөн адуу хурдан ч цус сэлбэн сайжруулах ёстой. Залуу Алдарт энэ тал дээр хэрхэн санаа тавьдаг вэ?
-Дөрвөлжингөөс шар халтар соёолон азарга авч, тэр жилээ сумандаа аман хүзүүдүүлээд, дараа жил нь түрүүлсэн. Дараа жил нь аймгийн наадамд айргийн таваар хурдлуулсан. Шар халтар азарга маань надад ирсэн цагаасаа хойш аймгийн наадамд хоёр түрүүлж дөрөв айрагдаад байгаа. Манайх адуу цөөтэй учраас хурдан удмын үрээ сонирхож ганц нэг наймаа хийнэ ээ. Ноднин гэхэд л хоёр үрээ авлаа. Улс амьтан Тэсийн голын адуу л гэцгээх болж. Би бас дуурайгаад зүүн талаас хавчиг азарга, шүдлэн үрээ авсан. Цус холдуулж удам таслахгүй санаатай байна.
-Хаагуур голдуу нааддаг вэ?
-Аймагтаа болон ойр хавийн сумдаар л наадаж байна. Сумынхаа сургуулийн 80 жилийн ойгоор нэг үрээ түрүүлгэж, нэг морь айргийн тавд давхиулсан. Цагаанхайрханд болсон аймгийн бүсийн наадмаас мөнгө, хүрэл медаль авлаа. Мөн Ярууд болсон аймгийн чанартай наадмаас хоёр түрүү, гурван айраг хүртсэн. Сумдын наадмаас бол нэлээд хэдэн айраг, түрүүтэй шүү.
-Нутагтаа болсон бүсийн уралдаануудад хэр оролцож байна вэ?
-2009 оны “Очирваанийн хурд”-д нэг үрээ есөөр, бүдүүн морь арван нэгээр давхиулсан. Өнгөрсөн жил Завхан аймгийн 90 жилийн ойд ??? айрагдууллаа. Миний шарга морь хоёр ч удаагийн “Их хурд”-аас урилга авсан. Даанч бүл цөөтэйгээсээ болоод явж чадаагүй.
-Амжилтын цувааг тань харж байхад дээд нас голдуу айрагдуулж. Их морины уяа тааруулахдаа илүү юмаа даа?
-Би голдуу дээд нас айрагдуулдаг. Их нас, азарганы уяаг арай илүү тааруулдаг юм болов уу даа. Одооноос харин бага насны адуугаа сайн уях гээд оролдож байна. Миний морьд багаасаа уягддаг ч нас нийлээд давхидаг юм. Бодвол адууныхаа уяаны арга барилыг мэдэрдэг болчихдог юм байлгүй дээ.
-Сэтгэлийн мухарт хадгалагдан сайхан дурсамжаар төөнөж байдаг бахдалт наадмын түүхээсээ хуваалцаач?
-1989 оны аймгийн наадамд шар халтар азаргаа мордуулж, түрүүлнэ гэдэгт нь ч итгэлтэй байлаа. Хүлээгээд сууж байтал удалгүй ганцаараа гараад ирсэн. Тэгэхээр нь тосоод гүйтэл надтай зэрэгцэж хүүхэдтэйгээ шургаж унаад гурваар орчихсон. Тэр наадам яагаад ч юм сэтгэлээс гардаггүй юм.
-Бахдалт наадмын сайхан түүхүүд олон байх болтугай. Ярилцсанд баярлалаа. Дараа дараагийн уралдаануудад тань амжилт хүсье.
"Тод магнай" сэтгүүл №54

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
6 цагийн өмнө Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач Б.…
-
Өчигдөр, 12:59 минут "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан соёоло…
-
8-р сарын 21 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан их нас…
-
8-р сарын 11 -нд ММСУХ-ны 30 жилийн ой, "Их хурд-10" уралдаанд эхни…
-
8-р сарын 05 -нд Сүүт гүүний унагыг шүтсү...
-
8-р сарын 04 -нд Зүүн бүсийн сонгомол бага ангилалд Ц.Мягмардоржийн…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Х.Нурлаты…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Э.Бямбасү…
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Д.Ариуннарангийн хээр хязаалан түрүүл…
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд М.Адъяабаатарын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зээрд түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Баруун бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Т.Цэенд…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Г.Пүрэвсүрэнгийн хүрэн халзан даага түр…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд С.Хүдэрчулууны зээрд соёолон түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн халтар морь түрүүлл…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Баярмагнайн бор соёолон түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд О.Баатарын хонгор соёолон түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн Гоё хээр азарга түр…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Тогтохын хүрэн халзан азарга түрүүл…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Б.Саянсанаагийн халиун азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Л.Нямба…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд А.Ариунболдын зээрд даага түрүү магна…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна