Партизан Г.Дэмчиг Мэргэн цол хүртсэн АХ-ын 30 жилийн ойн үндэсний сур харваа

2015 оны 4-р сарын 06 -нд

Энэ жилийн баяр наадамд анх удаа гадаадын 20 гаруй орны хүндэт зочид төлөөлөгчид, 18 аймгийн урлаг, спортын алдартнууд болон хөдөлмөрчдийн 3000 гаруй тэргүүний сайчууд уригдан оролцжээ.
Наадамд улсын аварга тав, арслан 14, начин 33, улсын цолтон нийт 80 гаруй, бүгд 1024 бөх зодоглосноос зүүний магнайд 74 настай “Их монгол” хэмээх Даян аварга Х.Шаравжамц, барууны магнайд 51 настай “Буур” хэмээх Даян аварга Н.Жамъян, зүүний дагавар магнайд 35 настай Дархан аварга Б.Түвдэндорж, барууны дагавар магнайд мөн 35 настай Даян аварга Ц.Чимэд-Очир нар босч, Ж.Цэвээнравдан арслан арав даван түрүүлж Аварга цол, ес давж үзүүрлэсэн Дархан аварга Б.Түвдэндоржид Даяар дуурсах далай аварга цол хүртээжээ.
Хурдан морины уралдааны азарганд Д.Цэгмид /Хэнтий.Галшар/-ийн саарал, их насанд Н.Лувсандорж /Хэнтий.Дэлгэрхаан/-ийн хар, соёолонд Балган /Төв.Говьсүмбэр/-ы хөх цавьдар, хязааланд Д.Цэгмид /Хэнтий.Галшар/-ийн хүрэн халзан, шүдлэнд Зундуй /Хэнтий.Галшар/-н сартай хонгор, дааганд Банзрагч /Хэнтий.Галшар/-ийн зээрд торгон жолоо өргүүлжээ.
Үндэсний сур харваа:
1. Г.Дэмчиг /Дорнод.Халхгол/-19
2. Ш.Ишчогдов /Төв.Дэлгэрхаан/-18
3. Д.Намсрай /Дорнод.Булган/-17
4. Б.Дамдин /Сэлэнгэ.Дулаанхан/-16
5. Л.Мишигдоной /Төв.Лүн/-15
1951 онд буюу АХ-ын 30 жилийн ойн улсын их баяр наадмын үндэсний сурын харваанд Дорнод аймгийн Халхгол сумын уугуул, партизан Г.Дэмчиг 20 сумаас 19 онож түрүүлэн Улсын мэргэн цол хүртжээ.
Энэхүү наадмын харвааны талаар болон Дэмчиг мэргэн хэрхэн түрүүлсэн тухайд ахмад харваач, аймгийн мэргэн Галсангийн Лувсандорж гуай өгүүлснийг Ж.Сүхбаатар, Ж.Лхагвасүрэн нар 2001 онд хэвлүүлсэн “Уухайн түрлэг” номондоо сийрүүлсэн нь:
-...Манайх Дархан сумын I багийн нутаг Хургаа гэдэг газар зусч байтал нэгэн өдөр “Нум сумаа аваад шалавхан ир” гэсэн дуудлага аймгаас ирлээ. Тийн явж байтал Мухарын голд морь маань таварцаглаж унаад би мөрөө мулталчихлаа. Замын айлд бууж мөрөө оруулж аваад аймгийн төв орсонд “Улаанбаатарт улсын баяр наадмын сурын харваанд оролц” гэлээ. Тэр удаа харваж чадахгүй болсон ч газар газрын сайн харваачдын цэц мэргийг үзээд ирэх хүсэлдээ хөтлөгдөн явж билээ. Надтай хамт явсан, манай аймагт цэргийн агтны даргаар ажиллаж байсан Гэндэнгийн Дэмчиг гуай наадмынсурын комиссынхонд хандаж,
-Миний бие тааруухан, Лувсандоржийн маань мөр, гар гэмтсэн. Бид хоёрын өмнөөс өөр хүн харвуулах уудаа гэсэнд “Өндөр” Дамдин харваач хажуунаас ярианд оролцож,
-Хүний гараар могой бариулах нь шив дээ гэв. Тэгтэл Дэмчиг гуай илтэд уурсан,
-За яахав. Тэгвэл өөрөө харвая даа гэж ширүүхэн хэллээ. Өөрийнх нь нум хатуудаад байсан тул “Комбинат” Лувсанцэрэн гэдэг харваачийн нумаар харваж 19 оноод 20 дахь буюу сүүлийн нэг сумаа барин,
-Энийг яах вэ... хэмээн хажуугийн нөхдөөсөө асуухад тэд, “Одоо оноод яахав” гэсэн аястай үг хэлэв. Үнэхээр ч сүүлийн сумаа тун ялимгүй давуулж байсан юм даа. Дэмчиг гуай их аархуу, тийм ч байхаас аргагүй сайн мэргэчүүдийн нэг байсан даа.
Ардын хувьсгалын партизан, улсын мэргэн Г.Дэмчиг гуайн эцэг Гэндэн болон өвөө Тамжав, өвөг эцэг Нэрэн нар нь мөн сур харвадаг удамт харваачид байжээ. Тиймээс Дэмчиг гуай үе дамжсан уламжлалаа хадгалан үлдэж, үр хүүхдүүддээ өвлүүлэн сургаснаар хүү Жамбаа нь хожмоо аанай улсын мэргэн цол хүртсэнээр үл барам ач хүү Сүхбаатар нь мөн эцэг өвгөдийнхөө шийрийг хатаасан мэргэн харваач болон өсч өндийсөн ажээ. Ийнхүү Нэрэн мэргэнийхээс найман үеийн удам залгасан харваачид төрж гараад байгаа билээ.
Г.Дэмчиг мэргэн улсын их баяр наадмын сурын харваанд нэг удаа түрүүлж, зургаан удаа айрагджээ. Үүнд:
1934 онд тавдугаар байр
1943 онд 12 онож гуравдугаар байр
1944 онд 20 сумаас 15 онож хоёрдугаар байр
1948 онд 17 онож мөн хоёрдугаар байр тус тус эзэлж байсан юм.
Хүү Д.Жамбаа нь 1953 онд улсын наадмын харваанд 13 онож хоёрдугаар байр, 1960 онд тавдугаар байр эзэлж байсан улсын мэргэн цолтой харваач байв.
Улсын наадмын хүүхдийн харваа:
1. Цогзол-15
2. .............
3. ................
Отго харваа:
1. Улсын баатар Шагдарын Гонгор
Анианханы Хүрэн-Алагийн Отгонбаатар
Наадамд улсын аварга тав, арслан 14, начин 33, улсын цолтон нийт 80 гаруй, бүгд 1024 бөх зодоглосноос зүүний магнайд 74 настай “Их монгол” хэмээх Даян аварга Х.Шаравжамц, барууны магнайд 51 настай “Буур” хэмээх Даян аварга Н.Жамъян, зүүний дагавар магнайд 35 настай Дархан аварга Б.Түвдэндорж, барууны дагавар магнайд мөн 35 настай Даян аварга Ц.Чимэд-Очир нар босч, Ж.Цэвээнравдан арслан арав даван түрүүлж Аварга цол, ес давж үзүүрлэсэн Дархан аварга Б.Түвдэндоржид Даяар дуурсах далай аварга цол хүртээжээ.
Хурдан морины уралдааны азарганд Д.Цэгмид /Хэнтий.Галшар/-ийн саарал, их насанд Н.Лувсандорж /Хэнтий.Дэлгэрхаан/-ийн хар, соёолонд Балган /Төв.Говьсүмбэр/-ы хөх цавьдар, хязааланд Д.Цэгмид /Хэнтий.Галшар/-ийн хүрэн халзан, шүдлэнд Зундуй /Хэнтий.Галшар/-н сартай хонгор, дааганд Банзрагч /Хэнтий.Галшар/-ийн зээрд торгон жолоо өргүүлжээ.
Үндэсний сур харваа:
1. Г.Дэмчиг /Дорнод.Халхгол/-19
2. Ш.Ишчогдов /Төв.Дэлгэрхаан/-18
3. Д.Намсрай /Дорнод.Булган/-17
4. Б.Дамдин /Сэлэнгэ.Дулаанхан/-16
5. Л.Мишигдоной /Төв.Лүн/-15
1951 онд буюу АХ-ын 30 жилийн ойн улсын их баяр наадмын үндэсний сурын харваанд Дорнод аймгийн Халхгол сумын уугуул, партизан Г.Дэмчиг 20 сумаас 19 онож түрүүлэн Улсын мэргэн цол хүртжээ.
Энэхүү наадмын харвааны талаар болон Дэмчиг мэргэн хэрхэн түрүүлсэн тухайд ахмад харваач, аймгийн мэргэн Галсангийн Лувсандорж гуай өгүүлснийг Ж.Сүхбаатар, Ж.Лхагвасүрэн нар 2001 онд хэвлүүлсэн “Уухайн түрлэг” номондоо сийрүүлсэн нь:
-...Манайх Дархан сумын I багийн нутаг Хургаа гэдэг газар зусч байтал нэгэн өдөр “Нум сумаа аваад шалавхан ир” гэсэн дуудлага аймгаас ирлээ. Тийн явж байтал Мухарын голд морь маань таварцаглаж унаад би мөрөө мулталчихлаа. Замын айлд бууж мөрөө оруулж аваад аймгийн төв орсонд “Улаанбаатарт улсын баяр наадмын сурын харваанд оролц” гэлээ. Тэр удаа харваж чадахгүй болсон ч газар газрын сайн харваачдын цэц мэргийг үзээд ирэх хүсэлдээ хөтлөгдөн явж билээ. Надтай хамт явсан, манай аймагт цэргийн агтны даргаар ажиллаж байсан Гэндэнгийн Дэмчиг гуай наадмынсурын комиссынхонд хандаж,
-Миний бие тааруухан, Лувсандоржийн маань мөр, гар гэмтсэн. Бид хоёрын өмнөөс өөр хүн харвуулах уудаа гэсэнд “Өндөр” Дамдин харваач хажуунаас ярианд оролцож,
-Хүний гараар могой бариулах нь шив дээ гэв. Тэгтэл Дэмчиг гуай илтэд уурсан,
-За яахав. Тэгвэл өөрөө харвая даа гэж ширүүхэн хэллээ. Өөрийнх нь нум хатуудаад байсан тул “Комбинат” Лувсанцэрэн гэдэг харваачийн нумаар харваж 19 оноод 20 дахь буюу сүүлийн нэг сумаа барин,
-Энийг яах вэ... хэмээн хажуугийн нөхдөөсөө асуухад тэд, “Одоо оноод яахав” гэсэн аястай үг хэлэв. Үнэхээр ч сүүлийн сумаа тун ялимгүй давуулж байсан юм даа. Дэмчиг гуай их аархуу, тийм ч байхаас аргагүй сайн мэргэчүүдийн нэг байсан даа.
Ардын хувьсгалын партизан, улсын мэргэн Г.Дэмчиг гуайн эцэг Гэндэн болон өвөө Тамжав, өвөг эцэг Нэрэн нар нь мөн сур харвадаг удамт харваачид байжээ. Тиймээс Дэмчиг гуай үе дамжсан уламжлалаа хадгалан үлдэж, үр хүүхдүүддээ өвлүүлэн сургаснаар хүү Жамбаа нь хожмоо аанай улсын мэргэн цол хүртсэнээр үл барам ач хүү Сүхбаатар нь мөн эцэг өвгөдийнхөө шийрийг хатаасан мэргэн харваач болон өсч өндийсөн ажээ. Ийнхүү Нэрэн мэргэнийхээс найман үеийн удам залгасан харваачид төрж гараад байгаа билээ.
Г.Дэмчиг мэргэн улсын их баяр наадмын сурын харваанд нэг удаа түрүүлж, зургаан удаа айрагджээ. Үүнд:
1934 онд тавдугаар байр
1943 онд 12 онож гуравдугаар байр
1944 онд 20 сумаас 15 онож хоёрдугаар байр
1948 онд 17 онож мөн хоёрдугаар байр тус тус эзэлж байсан юм.
Хүү Д.Жамбаа нь 1953 онд улсын наадмын харваанд 13 онож хоёрдугаар байр, 1960 онд тавдугаар байр эзэлж байсан улсын мэргэн цолтой харваач байв.
Улсын наадмын хүүхдийн харваа:
1. Цогзол-15
2. .............
3. ................
Отго харваа:
1. Улсын баатар Шагдарын Гонгор
Анианханы Хүрэн-Алагийн Отгонбаатар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Ням, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Ням, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Ням, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Ням, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Ням, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Ням, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Ням, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Ням, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Ням, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Ням, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна