Сумын Алдарт уяач А.Тэгшжаргал: Өнгөрөгч онд саарал алаг даагаараа л сайн наадлаа даа

Дорнод аймгийн Баянтүмэн сумын "Баянтүмэнгийн хурд" МСУХ сэтгүүлийн маань "Холбоод" буланд оролцсон билээ. Оны босгон дээр Шилдэг уяачаар шалгарсан сумын Алдарт уяач А.Тэгшжаргалын ярилцлагыг хүргэж байна.  
-Оны босгон дээр Шилдэг уяачаар шалгарсан явдалд баяр хүргэе. Мөн аймгийн Алдартын болзлыг хангаж буй уяачийн нэг гэж сонссон. Амжилтаасаа хуваалцаач?
-Баярлалаа. Аймгийн Алдартын тухайд мэдээгүй л явна. Өнгөрөгч онд Баян-Уул сумын 90 жилийн ойд саарал алаг даага айрагдаж, Сэргэлэн суманд болсон “Алтан түрүү” наадамд борлог даага түрүүлж, шарга соёолон айрагдсан гээд нийтдээ 4-5 айраг, түрүү хүртсэн. Ерөнхийдөө саарал алаг даагаараа л сайн наадлаа даа. Манай унаган адуу. Тав уралдаж хоёр түрүүлж, гурав айрагдсан. Эх тал нь манай Зул хонгорын дүү болох гүү. Эцэг нь барга цустай азарга. Мөн Халхгол сумын 90 жилд халиун их насны морь түрүүлсэн ч будилаантсан гээд хасагдсан.
-Аймгийн чанартай наадмын хичнээн айраг, түрүүтэй вэ?
-Аймаг, сумдын ойн наадмуудын арваад түрүү бий байх. Надад гурав, дөрвөн жилийн өмнө Сүхбаатараас авчирсан нэг хар азарга бий. Үрээнд нь авчраад тэр жилээ Баянтүмэн сумандаа болон Чойбалсангийн ойд түрүүлгээд, аймгийнхаа ойд 12-т давхиулсан. Хязаалан Хан уулын тахилгад түрүүлээд, Булган суманд очиж түрүүлсэн. Бас нэг ухаа морь сумандаа айрагдчихаад Чойбалсангийн ойд орж байсан. 2003 онд Сэргэлэн суманд очиж нэг соёолон морь түрүүлгэж, нэг хязаалан аман хүзүүдүүлж байлаа. Бас 2004 оны “Алтаргана”-д шарга соёолон морь түрүүлгэсэн. Ноднин хаврын уралдаанд нэг бүдүүн морь дээгүүр давхиж, уяачдын холбооны 15 жилд бор морь арваар хурдалсан. Уржнангийн уяачдын холбооны баяраар шарга морь зургаалсан.
-Удам дамжсан уяач гэдгийг мэдэх юм байна. Хэдий үеэс хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулсан бэ?
-Би чинь багаасаа хурдны морь унасан. Аймгийн наадамд аав, ах нар болон хүмүүсийн морийг унаж таван түрүү авч байлаа. Тэгээд 15-16-тай мориноос хасагдаад аавыгаа дагаж морь уяж эхэлсэн дээ.
-Унаган адуугаараа наадна биз?
-Ер нь л унаган адуугаараа. Гэхдээ Сүхбаатарын Сүхбаатар сумаас хэдэн битүү адуу авчраад суманд хоёр, гурав түрүүлгэсэн. Ер нь Сүхбаатараас нэлээн цус сэлбэсэн. Төлүүд нь одоо л сайхан гарч байна. Мөн ойр хавийн эрлийз азаргатай хүний адуунд гүүгээ тавьж шинэ цагийн ганц нэг унага, сарваатай болоод байгаа.
-Танай аймаг гурван ч удаагийн бүсийн уралдааныг авч зохион байгуулсан. Дээр нь Баянтүмэн суманд аймаг болон улсын бүсийн наадмын хурдан морьдын уралдаан болдог онцлогтой шүү дээ.
-“Дорнод талын хурд-2014” зүүн бүсийн уралдаанд соёолон морь 16-17-гоор оруулсан. Өмнөх зүүн бүсэд бас нэг соёолон морь 15-д хурдлуулж байсан.
-Хаврын уралдаанууд ойртож байна. Энэ жил хаана, хаана уралдах төлөвлөгөөтэй байгаа вэ?
-Хавар манай Баянтүмэн суманд уралдаан цөөхөн болдог юм. Уяачдын холбоо зохион байгуулдаг уралдаанаас гадна уяачид хоорондоо бооцоотой уралддаг. Тэгээд л сумдаар ганц нэг уралдвал уралдана даа. Миний хувьд энэ жил Сүхбаатарын “Жавхлант шарга” руу явах санаатай, арваад морь тэжээж байна. Би гурван хүүхэдтэй. Охин маань миний морьдыг унадаг юм.
-Цааш, цаашдын  уралдаануудад нь амжилт хүсье. Ярилцсанд баярлалаа.