Аймгийн Алдарт уяач Д.Дашдаваа: Бор азаргаа 3000 төгрөгөөр авч байлаа
А.Тэлмэн
2015 оны 1-р сарын 23 -нд
Дундговь аймгийн Өлзийт сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Дооровын Дашдаваа хэмээх нас сүүдэр 88 хүрч байгаа сайхан буурал 60 жил хурдан хүлгийн хөлс хусчээ. Энэ хугацаанд тэрээр нийт 50 гаруй түрүү, 100 шахам айраг хүртсэн байдаг. Нэг жил улсын Алдартад тодорхойлогдоод буцаж байсан түүхтэй. Эцгийн шийрийг хатааж хүү аймгийн Алдарт Түмэн-Жаргал, сумын Алдарт уяач Чинбат болон зээ Отгонням, Гэрэлт-Од, Дашбалбар нар хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулж байна. Тэрээр “Адуу гэдэг чинь гол нь удам л сайн байх хэрэгтэй” хэмээн хэлдэг, адууныхаа гүү талд их анхаарч сайжруулдаг залуу үеийн бахархал болсон ахмад уяачдын нэг юм.
Өлзийт суманд Дашдаваагийн борууд гэх бэсрэг угшил бий. Бор азарганы эцэг нь Дондогийн саарал. Буянт-Овоо багийн Дондог гэж хүний хурдан саарал азарга аймагт айрагдаж, сум орон нутагтаа олон түрүүлсэн. Эх тал нь Өндөршилийн гүрийн борууд болох гэнэ. Өлзийт сумын улаан Түмэн гэж бөх Өндөршилд түрүүлээд улаан бор даага авчирчээ. Дамбацэрэн гэдэг хүн тэр бор даагыг авч азарга тавьсан аж. Түүний төл нь Дашдаваа Алдартын бор азарга юм. Тэрээр их бор азаргаа 3000 төгрөгөөр авсан гэдэг. Бор азарга Дундговь аймагт хязаалан түрүүлж, давхар уяагаар Манлай суманд очиж Өмнөговь аймгийн түрүү үрээтэй уралдаж хол түрүүлжээ. 1976 онд соёолон Өндөршилд түрүүлж байсан бөгөөд аймагт гурав айрагдаж, Өлзийтийн 60 жилийн ой болон Гурвансайхан, Баянжаргалан сумдад түрүүлсэн адуу. Борын төлүүд Хэнтий, Дундговь Өмнөговь аймгуудад тархсан бөгөөд ихэнх нь азарга болсон аж. Их борын төл бага бор азарга гурав түрүүлж, дөрөв айрагджээ. Бага борын төл шарга азарга соёолон, хавчигтаа Дундговь аймагт айрагдаж, сумандаа ес айрагдаж түрүүлсэн бол түүний төл хүрэн азарга 2009 онд аймагт аман хүзүүүдэж, сумдад зургаа түрүүлж, зургаа аман хүзүүдэж, нэг тавласан байна. Харин хүрэн азарганы төл хүрэн үрээ сумдад тав айрагджээ. Боруудаас гадна өвгөн нэг бор халзан үрээ аймагт далд түрүүлгэж, хүрэн морь дөрвөн удаа аман хүзүүдүүлжээ.
Түүнийг анхны Говьшанхад азарга айрагдуулсан уяач гэдэг. Хүү аймгийн алдарт уяач Түмэнжаргал Говьшанхад хоёр азарга уяж очоод, хээр азаргаа аавынхаа нэр дээр, шарга азаргаа өөрийнхөө нэр дээр мордуулжээ. Хээр азарга айрагдаж, шарга азарга 14-өөр давхисан байна. Говьшанхад айрагдсан хээр азарга Төв аймгийн Баян сумын жаал Шагдарын унаган адуу бөгөөд1997 онд Луусын түмэн адууны наадамд 150 азарганд түрүүлж, давхар уяагаар Зава Дамдины Их даншигт 15-аар хурдалж байжээ. Харин сум болон жижиг наадамд олон түрүүлсэн азарга юм. Түүний төл бор адууны эхтэй хүрэн азарга 2008 онд Мандал-Овоо суманд түрүүлээд, Өмнөговь аймагт очиж аман хүзүүдэж, 2009 онд Дундговь аймагт мөн аман хүзүүдсэн.
Өлзийт сумынхан Дундговь аймгийн 40 жилийн ойн баяр наадамд сайн наадсан гэдэг. Дэрэнгийн Намсрайн хар түрүүлж, Адаацагийн Самбалхүндэвийн хээр аман хүзүү, Дашдаваа Алдартын бор гурав, түүний дүү Дамдинжавын хар азарга дөрөвлөсөн байна. Их насанд тус сумын Сандагдоржийн хээр түрүүлж, Адилбиш гуайн хурдан хээр аман хүзүүдэж, гуравт Адаацаг, бусад нь Өлзийт сумаас орж байсан аж.
Алдартын ах Балдан-Осор нь хурдан адуу их авч өгдөг байсан бөгөөд Өлзийтөд Дашдаваа гуайн үеийн аймгийн начин Мандал гэгч морь сайн уядаг, шарга, бор хоёр их мориор тун сайн нааддаг байжээ. Түүний зэрэгцээ Дондог, Дамбацэрэн, Лувсансамба нарын хурдан адуутай гойд сайн уяачид байв.
У.Энхмаа
Өлзийт суманд Дашдаваагийн борууд гэх бэсрэг угшил бий. Бор азарганы эцэг нь Дондогийн саарал. Буянт-Овоо багийн Дондог гэж хүний хурдан саарал азарга аймагт айрагдаж, сум орон нутагтаа олон түрүүлсэн. Эх тал нь Өндөршилийн гүрийн борууд болох гэнэ. Өлзийт сумын улаан Түмэн гэж бөх Өндөршилд түрүүлээд улаан бор даага авчирчээ. Дамбацэрэн гэдэг хүн тэр бор даагыг авч азарга тавьсан аж. Түүний төл нь Дашдаваа Алдартын бор азарга юм. Тэрээр их бор азаргаа 3000 төгрөгөөр авсан гэдэг. Бор азарга Дундговь аймагт хязаалан түрүүлж, давхар уяагаар Манлай суманд очиж Өмнөговь аймгийн түрүү үрээтэй уралдаж хол түрүүлжээ. 1976 онд соёолон Өндөршилд түрүүлж байсан бөгөөд аймагт гурав айрагдаж, Өлзийтийн 60 жилийн ой болон Гурвансайхан, Баянжаргалан сумдад түрүүлсэн адуу. Борын төлүүд Хэнтий, Дундговь Өмнөговь аймгуудад тархсан бөгөөд ихэнх нь азарга болсон аж. Их борын төл бага бор азарга гурав түрүүлж, дөрөв айрагджээ. Бага борын төл шарга азарга соёолон, хавчигтаа Дундговь аймагт айрагдаж, сумандаа ес айрагдаж түрүүлсэн бол түүний төл хүрэн азарга 2009 онд аймагт аман хүзүүүдэж, сумдад зургаа түрүүлж, зургаа аман хүзүүдэж, нэг тавласан байна. Харин хүрэн азарганы төл хүрэн үрээ сумдад тав айрагджээ. Боруудаас гадна өвгөн нэг бор халзан үрээ аймагт далд түрүүлгэж, хүрэн морь дөрвөн удаа аман хүзүүдүүлжээ.
Түүнийг анхны Говьшанхад азарга айрагдуулсан уяач гэдэг. Хүү аймгийн алдарт уяач Түмэнжаргал Говьшанхад хоёр азарга уяж очоод, хээр азаргаа аавынхаа нэр дээр, шарга азаргаа өөрийнхөө нэр дээр мордуулжээ. Хээр азарга айрагдаж, шарга азарга 14-өөр давхисан байна. Говьшанхад айрагдсан хээр азарга Төв аймгийн Баян сумын жаал Шагдарын унаган адуу бөгөөд1997 онд Луусын түмэн адууны наадамд 150 азарганд түрүүлж, давхар уяагаар Зава Дамдины Их даншигт 15-аар хурдалж байжээ. Харин сум болон жижиг наадамд олон түрүүлсэн азарга юм. Түүний төл бор адууны эхтэй хүрэн азарга 2008 онд Мандал-Овоо суманд түрүүлээд, Өмнөговь аймагт очиж аман хүзүүдэж, 2009 онд Дундговь аймагт мөн аман хүзүүдсэн.
Өлзийт сумынхан Дундговь аймгийн 40 жилийн ойн баяр наадамд сайн наадсан гэдэг. Дэрэнгийн Намсрайн хар түрүүлж, Адаацагийн Самбалхүндэвийн хээр аман хүзүү, Дашдаваа Алдартын бор гурав, түүний дүү Дамдинжавын хар азарга дөрөвлөсөн байна. Их насанд тус сумын Сандагдоржийн хээр түрүүлж, Адилбиш гуайн хурдан хээр аман хүзүүдэж, гуравт Адаацаг, бусад нь Өлзийт сумаас орж байсан аж.
Алдартын ах Балдан-Осор нь хурдан адуу их авч өгдөг байсан бөгөөд Өлзийтөд Дашдаваа гуайн үеийн аймгийн начин Мандал гэгч морь сайн уядаг, шарга, бор хоёр их мориор тун сайн нааддаг байжээ. Түүний зэрэгцээ Дондог, Дамбацэрэн, Лувсансамба нарын хурдан адуутай гойд сайн уяачид байв.
У.Энхмаа
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна