Монголын уяачид өөрсдийн өдөртэй, өргөх тангарагтай боллоо

Дорнод  Ази дахь Юань гүрнийг үндэслэгч, Монголын эзэнт гүрний тав дахь хаан Хубилай 1260-1294 оны хооронд хаан ширээнээ суусан их удирдагч. Дэлхийн дайдыг эзэгнэж, хуурай газрын тавны нэгийг эзэлсэн их хаан, байлдан дагуулалтынх нь гол хүчин зүйлийн нэг болсон монгол адуугаа эрхэмлэн дээдэлж, 1263 онд адууны хэргийг тусгайлан шийдэх яамыг байгуулсан нь түүхийн шарласан  хуудаснаа мөнхөрч үлджээ. Энэхүү түүхэн үйл явдлын 750 жилийн ой өнгөрөгч 2013 онд тохиосныг эрхэм та бүхэн санаж буй биз ээ. Ойн хүрээнд ММСУХ, түүний удирдлагууд монгол адуугаа алдаршуулах, дэлхий нийтэд таниулах өргөн далайцтай ажлыг зохион байгуулж, нэгэн зэрэг хоёр төрлөөр дээд амжилтыг тогтоосон юм.
Монголчууд эвтэй байхдаа хүчтэйн бэлгэдэл “Монгол морь-3000” арга хэмжээ төлөвлөж байснаас илүү өргөн цар хүрээтэй болж, хурдан морины уралдаанд 3000 бус 4249 ажнай тоосоо өргөн, 10.000 морьтны жагсаалд 11125  өв соёлоороо бахархагчид жагссан билээ. 2013 оны наймдугаар сарын 9,10-ны өдрүүдэд Хүйн долоон худагт болсон энэхүү түүхэн арга хэмжээ зөвхөн монгол түмнээ бус, хүлэг морио дээдлэгч хэн бүхнийг огшоон  2013 оны дэлхийн морины онцлох үйл  явдлаар нэрлэгдэн сайшаагдсан билээ.
Өв соёл, үүх түүхээ эрхэмлэн дээдлэгчдийн омогшлыг дэврээсэн энэхүү бахархалт үйл явдлын нэг жилийн ойд зориулсан өдөрлөг намрын тэргүүн сарын шинийн 11-нд буюу өнгөрсөн баасан гарагт Цагаан хөтөлд боллоо.
Монголын уяачдын өдрийг албан ёсоор баталгаажуулж, дурсгалын цогцолборын шав тавих өдөрлөгт ММСУХ-ны Ерөнхийлөгч, Манлай уяач М.Энхболд, Ерөнхий нарийн бичгийн дарга П.Сэргэлэн, МУ-ын Хөдөлмөрийн баатар, Тод манлай уяач Д.Даваахүү,Ц.Хэнмэдэх, Д.Онон, Д.Мөнхбат, Ц.Батсайхан, Манлай уяач Г.Баттөмөр, Ц.Цэнгэл, Д.Хишигжаргал,Ч.Гансүх,  МУ-ын Алдарт уяач Пүрэвдорж, Н.Даш-Өлзий, Т.Батцоож нарын улсын цолтнууд болон Архангай, Баянхонгор, Булган, Говь-Алтай, Говьсүмбэр, Дархан, Завхан, Орхон, Сэлэнгэ,Төв, Хэнтий зэрэг аймаг, Улаанбаатар хотын салбар холбоодын удирдлагууд, төлөөлөгчдийн хамт хүрэлцэн ирсэн байсан юм. Арга хэмжээг ММСУХ-ны Ерөнхийлөгч М.Энхболд нээн үг хэлж, мэндчилгээ дэвшүүлэн уртын дууны шуранхайгаар хөгжөөсөн.
Үүний дараа “Монгол морь-3000” арга хэмжээг гардан зохион байгуулагч ММСУХ-ны Ерөнхий нарийн П.Сэргэлэн  түүхэн үйл явдлын ач холбогдол хийгээд уяачдын албан ёсны өдөр, тангарагтай болж буйг дуулган, тэргүүлэгч Л.Цагаандалай уяачийн тангаргийг уншиж, хүрэлцэн ирсэн уяачид олноороо түрсэн юм. Тангараг өргөх ёслолын дараа дурсгалын цогцолборын шав тавих ёслол болж, зочид төлөөлөгчид дор бүрнээ хувь нэмрээ оруулцгаасан.
Монгол адуугаа дэлхийд дээд амжилтанд бүртгүүлсний нэг жилийн ойн арга хэмжээ хурдан дааганы уралдаанаар үргэлжилж, зочид морь хүлээх зуур салбар холбоодоос бэлтгэсэн урлагийн тоглолтыг үзэж сонирхож, морьтны гайхамшгийг мэдрээд авсан.
Цаашид жил бүрийн наймдугаар сарын 9-нд болох уяачдын өдөрлөгийн бас нэгэн сонирхолтой арга хэмжээ бол уяачид цэц мэргэнээ шалгасан явдал байсан юм. Үндэсний сурын холбоотой хамтран зохион байгуулсан сурын харваанд  спортын дэд мастер Л.Цагаандалай түрүүлж, Говьсүмбэр аймгийн уяач Амаржаргал удаалсан байна.
Монгол улсын тусгаар тогтнол, монгол түмний эв нэгдлийн баталгаа болсон баяр наадмыг хүчит бөхийн  барилдаангүйгээр төсөөлөхийн аргагүй. Уяачдын өдөрлөг цэнгүүнд улс, аймгийн цолтой 32 бөх барилдаж, Өвөрхангай аймгийн Өлзийт сумын уугуул, аймгийн заан Л.Батзориг түрүүлж, Булган аймгийн Хутаг-Өндөр аймгийн уугуул, аймгийн арслан Б.Хаштбат үзүүрлэн түмэн олноо баясгана билээ.
Өдөрлөгийн өөр нэгэн сонирхолтой  арга хэмжээ нь адуу дагасан их соёлын нэг айраг ууж, дэмбээдэх тэмцээн байсан юм. Үүнийг залган Булган аймгийн МСУХ-ноос зохион байгуулсан  250 литр бүхий хөхүүртэй айрагны дуудлага худалдаа хурсан олныг хэсэгтээ хөгжөөгөөд авсан. Дуудлага худалдааны ялагчаар Нийслэлийн Морин Спорт Уяачдын Холбооны тэргүүлэгч Осоргарав тодорч, 9.1 сая төгрөгөөр  250 литр шинэхэн хөхүүртэй айргийг өөрийн болгосон юм.
Ийнхүү Монголын өнцөг булан бүрээс ирсэн уяачид дуулгах сонинтой, дурсах хуучтайгаар нэгэн өдрийг өнгөрөөж, их ажлынхаа алжаалыг тайллаа. Өдөрлөг цэнгүүний холбогдолтой эргэн тойрны мэдээг  цувралаар хүргэх болно. Та бүхэн бидэнтэй хамт байгаарай.  
А.Тэлмэн