Хурц арслангууд өнгөлөв

МҮБХ-оос зохион байгуулсан  Аймаг, цэргийн цолтон болон залуу бөхчүүдийн барилдаан цэгцтэй сайхан болж өндөрлөлөө. Барилдаанд а.х.а Ч.Батчулуун, Ш.Мөнгөнбаатар, Б.Одгэрэл, О.Гантулга, Ба.Батжаргал нараар манлайлуулсан хүчит 256 бөх зодоглон барилдав.
Бөхийн барилдааны нэгийн даваанд Архангай аймгийн Хашаат сумын заан Д.Батсүрэн а.а Г.Ганнямыг тахимдаж дайрахад дагуулж зайлаад, Ховд аймгийн Үенч сумын заан Б.Уртнасан а.а Л.Нямбаярыг суйлаад, Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр сумын заан Д.Баясгалан а.а Д.Тамирыг шахаж татаад угсруулж мордоод, Завхан аймгийн Отгон сумын заан Т.Дүгэрдорж а.а Б.Уугандавааг шахаж татаад, Завхан аймгийн Завханмандал сумын заан Б.Хүдэрчулуун а.з Ч.Энхзаяаг хөтлөж гүйлгэж хавсраад, а.н Г.Гантулга а.н Д.Аззаяаг сугадаж мушгиад давсан барилдаанууд урамтай сайхан байлаа. Мөн энэ даваанд а.н.н Ц.Ганбат с.з Э.Дарханбаттай, а.н.н Н.Энхжаргал с.з Д.Бат-Эрдэнэтэй, а.н.н Н.Жаргалбат с.з П.Өсөхбаатартай, а.н.н Ц.Адьяа с.з Э.Даштай, а.н.н Ч.Эрдэнэсайхан с.з Б.Баянмөнхтэй, а.н О.Цээбалдовжир а.н Г.Болдгэрэлтэй, а.н Б.Отгонцоож а.н Ц.Мөнхбаяртай, а.н Д.Анар а.н Н.Мустафатай тус тус оноолт таарсан нь үнэхээр ширүүн өрсөлдөөнтэй барилдаанууд байлаа.
Хоёрын даваанд гарч хүч үзсэн 22 сумын заанаас Баянхонгорын Г.Жамбалдорж а.а Д.Цэвэлсодномыг, “Алдар”-ын  Э.Даш а.а Давж.Батбаярыг, Ховдын Б.Баянмөнх а.а Ч.Батчулууныг шороодуулж гурвын даваанд хүч үзэхээр болов.
Энэ даваанд а.х.а Б.Одгэрэл с.з Э.Гансүхийн зүүн хөлийг шүүрч мөрлөж түлхээд, а.а Г.Баасандорж а.н Ч.Мөнхтогтохыг хавираад, а.н С.Батсайхан а.з Б.Батзоригийг хутгаж хөмрөөд, ц.н Б.Энхсайхан а.з Б.Бадамсүрэнгийн хөлийг шүүрч дараад, а.н Г.Болдгэрэл а.а Б.Ганболдыг сөрж хонгодож дайраад, а.н Ж.Цэрэндаваа а.а Т.Сүрэнжавыг хөнтрөөд давлаа.
Барилдааны гурвын даваанд а.х.а Ч.Батчулуун а.н С.Бямбадоржийг дугтарч татаад, а.х.а Б.Одгэрэл а.х Ц.Анхбаярыг хонгодож цацаад, а.а Б.Дэлгэрсайхан а.н.н Р.Батсүхийг дугтраад, а.а Б.Бат-Эрдэнэ а.а Т.Пүрэвсүрэнг бярдаж мушгиад, а.а Ц.Чимэддорж а.з Б.Номиндалайг хөмрөхөд үлдээд, а.а Г.Баасандорж а.з Н.Баттүвшинг дунгуйлдаж татаад давав. Энэ даваанд а.а Бо.Батжаргал с.з Э.Дашийг амлав. Ойрмогхон хоёр ч барилдаж Э.Даш давсан тул арслан даагаа нэхэхээр амлав. Гэсэн ч с.з Э.Даш бяртай байгаагаа харуулж татаж хавираад давснаар тэдний даваа унааны харьцаа 3:0 боллоо. Мөн тунасан хоёрын барилдаан сонирхолтой болж а.н.н Н.Энхжаргал шуудагдаж мөргөж түрээд а.н.н Н.Жаргалбатыг давлаа.
Оноолтын даваанд а.х.а Ч.Батчулуун с.з Э.Дашийг бярдаж өргөөд, а.х.а Ш.Мөнгөнбаатар ц.н Б.Энхсайханыг хөмрөөд, а.х.а Б.Одгэрэл а.н Б.Тайванг дунгуйлдаж татаад, а.а Б.Дэлгэрсайхан а.з Б.Болдбаатарыг шийдэмгий дайрахад дагуулж мушгиад, а.а Н.Жаргалбаяр а.а Г.Батнямыг дугтраад, а.а Б.Хадбаатар өмнөх даваануудад а.н Ц.Мөнхбаяр, с.з Б.Баянмөнх нарыг шороодуулсан а.а Б.Хаш-Эрдэнийг дагуулж зайлаад, Хөвсгөл аймгийн начин Б.Пүрэвдорж а.х.а О.Гантулгыг дотуур дан хавирч түрээд давсан бол а.н.н Н.Энхжаргал а.х.а Б.Батжаргалыг шуудагнаас илүүрхэн давлаа.
Тавын даваанд а.н.н Н.Энхжаргал а.х.а Ш.Мөнгөнбаатарыг сэнжигнээс дунгуйлдаж эргүүлээд, а.а Г.Баасандорж а.а Б.Дэлгэрсайханыг мордоод, а.а Н.Адьяабат а.а Н.Жаргалбаярыг дагуулж тохоход үлдээд, а.а С.Ерөөлт а.х Д.Тогтохжаргалыг давхар тохоод, а.а Л.Шинэбаатар а.а Б.Хадбаатарыг алсын шуудаг авч өргөөд, а.а Б.Эрдэнэхүү а.а Б.Бат-Оршихыг барьц сонгож мордоод давснаар дунд шөвөгт шалгарлаа.
Зургаагийн даваанд а.х.а Ч.Батчулуун а.а Г.Баасандоржийг бярдаад, а.х.а Б.Одгэрэл а.а Н.Адьяабатаас барьц сонгоод, а.а Л.Шинэбаатар а.а С.Ерөөлтийг араар нь хашиж мордоод давж их шөвөгт шалгарлаа. Тунасан хоёрын барилдаанд а.а Б.Эрдэнэхүү арал чацаар илүүрхэн давав.
Долоогийн даваанд а.х.а Ч.Батчулуун а.а Л.Шинэбаатарыг бярдаж мушгиад давсан бол а.х.а Б.Одгэрэл а.а Б.Эрдэнэхүүг баруун өхийлдөнгүүт давхар тавхайлдаад татчихав.
Үзүүр түрүүний барилдаан төдий удсангүй ир нь орсон Одгэрэл арслан зүүн хутгаж давхар зүүн тахимдаад давснаар энэ өдөр бөхийн өргөөнд хуран цугласан олны магнайг тэнийлгэв. Түүний хувьд хутгах, хөлд орох, тахимдах, тавхайлдах, өхийлдөх, дунгуйлдах, шахаж татах зэрэг мэхийг даваа бүрт даалган хийсээр түрүүллээ. Үзүүрлэсэн Батчулуун арслангийн хувьд бүх өрсөлдөгчдөө бяраар илт илүүрхэн давсаар үзүүрлэлээ. Үзүүр түрүүнд шалгарч тугаа наймантаа тойрсон хоёр арслан маань өнөө жил төрийн наадмын дэвжээнд даваа олныг авч есөн хөлт тугаа олон, олон тойрохыг хүсье.
МУИС-ийн оюутан Т.Түмэндэмбэрэл