Тунан барилдсаар түрүүллээ

Монгол Улсад улс төрийн ууган хүчин, Монгол Ардын нам үүсэн байгуулагдсаны 93 жилийн ойд зориулсан Эх орончдын өдөрт зориулсан хүчит бөхийн барилдаан амжилттай сайхан боллоо. Барилдааныг үзэж сонирхохоор МУ-ын Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин даяар дуурсагдах далай даян дархан аварга Д.Цэрэнтогтох, Б.Бат-Эрдэнэ, МУ-ын гавьяат тамирчин, даян аварга Г.Өсөхбаяр, Монгол улсын аварга, УИХ-ын гишүүн Д.Сумьяабазар, улсын арслан Ц.Бадамсэрээжид, Б.Жамьяндорж, Л.Сосорбарам, П.Дагвасүрэн, Ж.Хайдав, Ө.Эрдэнэ-Очир, М.Мөнгөн, Б.Ганбаатар нарын алдар цуутнууд хүрэлцэн ирсэн байлаа.
Барилдаанд МУ-ын аварга Г.Эрхэмбаяр, улсын арслан Х.Мөнхбаатар, улсын гарди И.Доржсамбуу, Н.Ганбаатар, Б.Гончигдамба нараар манлайлуулсан хүчит 224 бөх зодоглон барилдав.
Бөхийн барилдааны нэгийн даваанд Булган аймгийн Сайхан сумын заан Г.Ганбаатар улсын харцага А.Бямбажавыг мордоод, Завхан аймгийн Нөмрөг сумын заан Д.Бат-Эрдэнэ а.а А.Сүмбээг барьц сонгож мордоод, Завхан аймгийн Их-Уул сумын заан Б.Чимэдвандан а.а Б.Суманчулууныг шахаж татаад, Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай сумын заан Э.Даш а.а Д.Болдбаатарыг сугадаж өргөөд, а.н У.Береке а.а Г.Батнямын зүүн хөлийг аваад, а.н Л.Отгонбаатар а.а Т.Мягмарсүрэнг шахаж татаад, а.н Б.Даваа-Очир а.а Г.Түмэнжаргалыг сугадаж мордоод, ц.н Б.Энхсайхан а.а Г.Ганжадыг шахаж татаад, а.н Ц.Мөнхбаяр а.а Т.Чулуунгэрэлийн ард гараад, а.н Д.Анар а.а Д.Тамирыг мордоод, а.н Б.Тайван а.з Л.Цээсүрэнг тойруулж шахаж татаад, а.н О.Түмэндэмбэрэл а.х Т.Ганбаатарын хөлд орж үлдсэн хөлд цохиод, а.а Ч.Батчулуун а.н Ц.Сандагдоржийг суйлаад, а.з Л.Батзориг а.н Ш.Нямсайханыг дагуулж даацтай мушгиад, а.з Б.Эрдэнэбаяр а.н М.Жаргалсайханыг татаж хавираад, а.а Б.Мижидсүрэн а.н О.Цээбалдовжирыг тахимдаад, а.з Б.Батзориг а.н Г.Баасансүрэнг сунгаж татаад, а.а Г.Ганцоож а.н Ө.Сүхбатыг түрж хөөхөд дагуулж мушгиад буцааж этээд, а.з Х.Алтансүх а.н Ж.Баярдамбыг дагуулж гар ачаад, а.х Б.Зоригтбаатар а.н Ж.Гансүхийг хөмрөөд, а.з Д.Дарханбаатар а.н Д.Нарангаравыг мордоод, а.н.н П.Батсүх а.х А.Мөнхтүшигийг мушгиж тонгороод, а.х Б.Идэрбилгүүн а.н.н Т.Ядамсүрэн татаж хавираад, а.х М.Хаш-Эрдэнэ а.н.н Р.Батсүхийг барьцгүй хавсраад, а.х Ш.Мөнх-Од а.н Б.Дамдиндоржийг дагуулж зайлаад тус тус давлаа.
Хоёрын даваанд с.з Д.Бат-Эрдэнэ у.г И.Доржсамбууг баруун талдаа дотуур дан хавираад, а.н У.Береке у.з Д.Баасандоржийг дагуулж этээд, а.н Х.Гантулга у.ө.и.н Ц.Лхагвасүрэнг баруун талдаа татаж хавираад, а.х А.Отгонбаатар а.а Л.Шинэбаатарыг хонгодож өргөөд, а.х Д.Тогтохжаргал а.а П.Мөнхбатыг мордож дайраад, а.з Б.Амбасэлмаа а.а Ж.Галбадрахыг зүүн хутгаад, а.а Б.Батдорж а.з Х.Алтансүхийг харцагадаж голлож дайраад, а.а Б.Баатарцол а.х Ш.Мөнх-Одыг тонгороод, у.н Л.Гантулга а.н.н О.Батжаргалыг суйлаад, у.х Т.Өсөх-Ирээдүй а.н Д.Анарыг бусгаад, у.х Т.Мөнгөнцоож а.н Ц.Мөнхбаярыг хонгодож цацаад, у.з М.Өсөхбаяр а.н Т.Ганзаяаг давуулж гуядаад тус тус орхилоо.
Хүчит бөхийн барилдааны гурвын даваанд у.г Б.Гончигдамба с.з Д.Бат-Эрдэнийг суйлаад, у.з М.Өсөхбаяр а.н У.Берекег баруун талдаа хутгаад, у.х Ө.Бат-Орших а.а Б.Серикийг тахимдаад, у.х Н.Батсуурь а.а Б.Бат-Амгаланг барьцгүй цохиод, у.х Э.Оюунболд а.х Б.Бат-Өлзийг барьц сонгож мордоод, у.ө.и.н Ш.Уламбаяр ц.н Б.Энхсайханыг тахимдаад, у.н Н.Батзаяа а.х Д.Тогтохжаргалыг сунгаж татаад, у.н С.Батсуурь а.з Б.Амбасэлмааг суганд нь сэжээд, у.н Б.Пүрэвсайхан а.а М.Еркебуланыг суганд сэжиж өргөөд, а.х.а О.Гантулга а.н Х.Гантулгыг сугадаж дайраад зүүн талд нь тахимдаад, а.а Т.Занданбат у.ө.и.н Э.Энхбатыг зүүн мордоод, а.а Б.Уртбаяр у.з Б.Соронзонболдыг мордож эргээд, а.а Б.Бат-Эрдэнэ а.а Н.Батсайханыг бусгаад, а.а О.Хангай а.а Б.Ганхуягт барьц сонгуулсан хэдий ч сөрж шахаж татаад тус тус давлаа. Мөн энэ даваанд тунасан арал ойролцоо хоёр арслангийн барилдаан тун ч их хүч шавхсан барилдаан боллоо.
Дөрвийн даваанд у.г Б.Гончигдамба а.а Б.Эрдэнэхүүг гар таллаж ард гараад буцааж харцагадаж зүүн талдаа их дээгүүр хавираад, у.з М.Өсөхбаяр а.а Б.Бат-Эрдэнийг давуулж бариад буцааж зайлаад, у.х Ө.Бат-Орших а.а Л.Лха-Очирыг баруун талдаа даацтай ачаад, у.н П.Ганхүү у.н М.Эрдэнэбатыг дагуулж мордоод, у.н Б.Пүрэвсайхан у.х Э.Оюунболдыг суганд сэжиж түрж дайраад, у.н Л.Цэрэнтогтох у.х Н.Батсуурийг шуудагдаж түрээд, а.а О.Хангай у.з Б.Батмөнхийг дагуулж этээд, а.а Ж.Алтаншагай у.а Х.Мөнхбаатарыг баруун тахимдаад, а.з Д.Бадамгарав у.ав Г.Эрхэмбаярыг зүүн талдаа зүтгэж мордоод тус тус давлаа.
Тавын даваанд у.з М.Өсөхбаяр у.н П.Ганхүүг баруун талдаа хий хавираад, у.х Ө.Бат-Орших а.х.а О.Гантулгыг суйлаад, у.ө.и.н Ш.Уламбаяр у.н Л.Цэрэнтогтохыг хутгаад, у.н Б.Пүрэвсайхан а.а О.Хангайг суганд нь сэжээд, а.з Д.Бадамгарав у.г Б.Гончигдамбыг барьцандаа хэт шунаж дайрахад дагуулж сунгаж татаад тус тус давлаа.
Зургаагийн даваанд тунасан хоёрын барилдаан сонирхолтой болж залуу начин Б.Пүрэвсайхан у.н Л.Гантулгыг баруун хөлийг шүүрч өргөөд давлаа.
Их шөвөгт у.г Н.Ганбаатар а.з Д.Бадамгаравыг сугадаж дайраад, у.н Б.Пүрэвсайхан у.з М.Өсөхбаярыг давуулахад сөрж сэжээд давав.
Үзүүр түрүүнд гарди Н.Ганбаатар шуудагдаж мөргөж түрсэн боловч начин дагуулж хий зайлаад давснаар түрүү бөхөөр тодорлоо. Тэр өнөөдрийн барилдаанд учраа бүрээ шуудагдсан барьцнаас илүүрхэн давсаар түрүү бөхөөр тодорлоо. Ойрд зодоглоогүй гарди Н.Ганбаатар бэлтгэл жигдэрч, бие лагсарч буйгаа харуулж үзүүрлэлээ.
Дүйзийг хоёрын даваанаас үзнэ үү.
Хоёрын даваа
1. Г.Эрхэмбаяр у.ав – Г.Ганбаатар с.з
2. Х.Мөнхбаатар у.а - Т.Хайдавдорж с.з
3. И.Доржсамбуу у.г - Д.Бат-Эрдэнэ с.з
4. Н.Ганбаатар у.г - Б.Чимэдвандан с.з
5. Б.Гончигдамба у.г - Э.Даш с.з
6. Д.Баасандорж у.з - У.Береке а.н
7. М.Өсөхбаяр у.з –Т.Ганзаяа а.н
8. Б.Батмөнх у.з -Л.Отгонбаатар а.н
9. Б.Соронзонболд у.з – Б.Даваа-Очир а.н
10. Ө.Бат-Орших у.х – Г.Болдгэрэл а.н
11. Т.Мөнгөнцоож у.х – Ц.Мөнхбаяр а.н
12. Т.Өсөх-Ирээдүй у.х - Д.Анар а.н
13. Г.Алтангэрэл у.х - Б.Энхсайхан ц.н
14. Н.Батсуурь у.х – Т.Аззаяа а.н
15. Э.Оюунболд у.х - Б.Тайван а.н
16. Э.Энхбат у.н -  П.Даваадорж а.н
17. Ц.Лхагвасүрэн у.н - Х.Гантулга а.н
18. Ш.Уламбаяр у.н - О.Түмэндэмбэрэл а.н
19. Ш.Жаргалсайхан у.н –Б.Мөнхбат а.н
20. Н.Бүрэнбаатар у.н -Ц.Адъяа а.н.н
21. П.Ганхүү у.н – Ц.Хадбаатар а.н.н
22. Л.Гантулга у.н – О.Батжаргал а.н.н
23. Н.Батзаяа у.н -П.Батсүх а.н.н
24. М.Эрдэнэбат у.н -Б.Төмөрбаатар а.х
25. С.Батсуурь у.н – П.Жаргалсайхан а.х
26. Б.Пүрэвсайхан у.н –Б.Идэрбилгүүн а.х
27. Л.Цэрэнтогтох у.н –М.Хаш-Эрдэнэ а.х
28. О.Гантулга а.х.а –Б.Төрмагнай а.х
29. Т.Занданбат а.а –Д.Мөнхболд а.х
30. Б.Хашбат а.а –Б.Бат-Өлзий а.х
31. Л.Шинэбаатар а.а –А.Отгонбаатар а.х
32. Б.Баатарцол а.а –Ш.Мөнх-Од а.х
33. Бо.Батжаргал а.а –С.Золбаяр а.х
34. Л.Лха-Очир а.а –Б.Зоригтбаатар а.х
35. П.Мөнхбат а.а –Д.Тогтохжаргал а.х
36. С.Ерөөлт а.а –М.Даваасүрэн а.з
37. О.Хангай а.а –Б.Мөнх-Эрдэнэ а.з
38. Д.Цэрэндаваа а.а – Д.Бадамгарав а.з
39. Н.Ганзориг а.а –Б.Батзориг а.з
40. Б.Бат-Эрдэнэ а.а  -Р.Анхбаатар а.з
41. Б.Батдорж а.а - Х.Алтансүх а.з
42. Ш.Дарханбат а.а –Ч.Энхзаяа а.з
43. Б.Серик а.а –Д.Дарханбаатар а.з
44. Б.Эрдэнэхүү а.а –М.Батцэнгэл а.з
45. Н.Батсайхан а.а –Ж.Дагва-Очир а.з
46. Ж.Галбадрах а.а –Б.Амбасэлмаа а.з
47. А.Давааням а.а –Б.Эрдэнэбаяр а.з
48. Ч.Батчулуун а.а –Л.Батзориг а.з
49. З.Наранбаатар а.а – М.Бадарч а.а
50. Б.Ганхуяг а.а –Б.Мижидсүрэн а.а
51. Т.Сүрэнжав а.а –Б.Хаш-Эрдэнэ а.а
52. М.Еркебулан а.а –Г.Ганцоож а.а
53. П.Пүрэвсүрэн а.а – Ж.Алтаншагай а.а
54. Б.Хишигбаатар а.а –А.Саруулсайхан а.а
55. Б.Бат-Амгалан а.а– С.Ариунбилэг а.а
56. Б.Уртбаяр а.а– Д.Тангад а.а
Гурвын даваа
1. Г.Эрхэмбаяр у.ав -Б.Эрдэнэбаяр а.з
2. Х.Мөнхбаатар у.а -Б.Батзориг а.н
3. Н.Ганбаатар у.г -А.Саруулсайхан а.а
4. Б.Гончигдамба у.г -Д.БатЭрдэнэ с.з
5. М.Өсөхбаяр у.з -У.Береке а.н
6. Б.Батмөнх у.з -А.Отгонбаатар а.н
7. Б.Соронзонболд у.з -Б.Уртбаяр а.а
8. Ө.Бат-Орших у.х -Б.Серик а.а
9. Т.Мөнгөнцоож у.х -Т.Сүрэнжав а.а
10. Т.Өсөх-Ирээдүй у.х -М.Бадарч а.а
11. Н.Батсуурь у.х -Б.Бат Амгалан а.а
12. Э.Оюунболд у.х -Б.Бат Өлзий а.х
13. Э.Энхбат у.н -Т.Занданбат а.а
14. Ш.Уламбаяр у.н -Б.Энхсайхан ц.н
15. Ш.Жаргалсайхан у.н -Ж.Алтаншагай а.а
16. П.Ганхүү у.н -Б.Баатарцол а.а
17. Л.Гантулга у.н -Ц.Адъяа.н
18. Н.Батзаяа у.н -Д.Тогтохжаргал а.х
19. М.Эрдэнэбат у.н - Ш.Дарханбат а.а
20. С.Батсуурь у.н -С.Амбасэлмаа а.н
21. Б.Пүрэвсайхан у.н - М.Еркебулан а.а
22. Л.Цэрэнтогтох у.н - С.Ерөөлт а.а
23. О.Гантулга а.х.а - Х.Гантулга а.н
24. Бо.Батжаргал а.а – Д.Бадамгарав а.з
25. Л.Лха-Очир а.а - Л.Батзориг а.з
26. О.Хангай а.а - Б.Ганхуяг а.а
27. Б.Бат-Эрдэнэ а.а– Н.Батсайхан а.а
28. Б.Батдорж а.а - Б.Эрдэнэхүү а.а
Дөрвийн даваа
1. Г.Эрхэмбаяр у.ав - Д.Бадамгарав а.з
2. Х.Мөнхбаатар у.а - Ж.Алтаншагай а.а
3. Н.Ганбаатар у.г - Б.Уртбаяр а.а
4. Б.Гончигдамба у.г - Б.Эрдэнэхүү а.а
5. М.Өсөхбаяр у.з - Б.Бат-Эрдэнэ а.а
6. Б.Батмөнх у.з - О.Хангай а.а
7. Ө.Бат-Орших у.х - Л.Лха-Очир а.а
8. Т.Мөнгөнцоож у.х - Т.Занданбат а.а
9. Т.Өсөх-Ирээдүй у.х - О.Гантулга а.х.а
10. Н.Батсуурь у.х -  Л.Цэрэнтогтох у.н
11. Э.Оюунболд у.х -Б.Пүрэвсайхан у.н
12. Ш.Уламбаяр у.н - С.Батсуурь у.н
13. П.Ганхүү у.н -М.Эрдэнэбат у.н
14. Л.Гантулга у.н - Н.Батзаяа у.н
Тавын даваа
1. Н.Ганбаатар у.г - Ж.Алтаншагай а.а
2. Б.Гончигдамба у.г -Д.Бадамгарав а.з
3. М.Өсөхбаяр у.з - П.Ганхүү у.н
4. Ө.Бат-Орших у.х - О.Гантулга а.х.а
5. Т.Мөнгөнцоож у.х -  Л.Гантулга у.н
6. Ш.Уламбаяр у.н - Л.Цэрэнтогтох у.н
7. Б.Пүрэвсайхан у.н - О.Хангай а.а
Зургаагийн даваа
1. Н.Ганбаатар у.г - гоцлов
2. М.Өсөхбаяр у.з - Ш.Уламбаяр у.н
3. Ө.Бат-Орших у.х - Д.Бадамгарав а.з
4. Л.Гантулга у.н -Б.Пүрэвсайхан у.н
Долоогийн даваа
1. Н.Ганбаатар у.г - Д.Бадамгарав а.з
2. М.Өсөхбаяр у.з - Б.Пүрэвсайхан а.з
Наймын даваа
1. Н.Ганбаатар у.г - Б.Пүрэвсайхан у.н

МУИС-ийн оюутан Т.Түмэндэмбэрэл