Унаач Н.Дөлгөөн: Энэ жил Таван цагаантайгаа улс, бүсээс нэг нэг айраг хүртлээ

.... Ононгийн Аварга хээр
Олон наадмын түрүү магнай
Нутагтаа мөнхөрсөн хээр
Нулимс нэрүүлсэн хээр... Тийм ээ, энэ бол Монгол улсын Тод манлай уяач Д.Ононгийн Аварга хээрт зориулсан дуу. Харин Хөвсгөл аймгийн Тариалан сумын унаач Н.Дөлгөөний аялах дуртай дуу. Сэтгэл  хөвсөлзүүлж, омогшил төрүүлсэн хурдан хүлгэдийнхээ хийморьт сүслэн явдаг Монгол эрчүүдийн “бяцхан” төлөөлөл байгаа юм. Их монгол улс байгуулагдсаны 807, АХ-ны 92 жил, Үндэсний их баяр наадмын хурдан морины уралдааны эрлийз дээд насанд түүний унасан Таван цагаан айргийн таваар хурдлан ирж хоймор нутгийн нэрийг төрийн наадмын дэвжээнээ ийнхүү гаргасан билээ.
-Манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулна уу?
-Намайг Нямсүрэнгийн Дөлгөөн гэдэг. Би Хөвсгөл аймгийн Тариалан сумын дунд сургуулийн 5 д ангид сурдаг. Ээж аав маань малчин хүмүүс бий.
-Энэ жил сайхан наадав уу?
-Сайхан наадлаа. Энэ жил зургаан насны морь унаж, АХ-ын 92 жилийн ойн баяр наадмаар Таван цагаан азаргаа айргийн таваар хурдлуулж, Дөрвөн цагаанаа 15-аар оруулсан. Харин наадмын дараа Архангайн 90 жил, хангайн бүсийн даншигт Таван цагаанаа дөрөвлүүлж, Дөрвөн цагаанаа арвын дотор давхиуллаа. Аймгийн наадмаас гэхэд нэг түрүү, хоёр аман хүзүү, хоёр айраг аваад байна. Харин сумын наадмаас гэвэл гуч гараад байгаа.
-Одтой нааджээ. Хурдан морь унаад удаж байна уу?
-Гурван жил болж байна. Энэ хугацаанд их олон айраг түрүү авлаа. Тэр тусмаа Таван цагаан, Дөрвөн цагаан, Мөнгөн нүдэт гуравтайгаа олон удаа их сайхан наадсан. Тийм болохоор их хайртай.
-Анхны уралдааныхаа тухай сонирхуулаач?
-Анх Бөөрөлжид болсон дааганы уралдаанд Бадрах ахынхаа морийг унаж хоёрлуулж байлаа. Тэгэхэд Бадрах ахын хоёр даага түрүү, аман хүзүү болж байсан юм. Итгэлт хээр нь түрүүлж, миний унасан Мөнгөн нүдэт нь аман хүзүүдсэн юм.
-Танай галд унаач хүүхдүүд олон уу?
-Дөрөв таван хүүхэд бий.
-Дөлгөөн унаач галдаа амжилтаараа хэдэд ордог болоо?
-Би өөрийгөө нэгдүгээрт орно гэж бодож байна. Тийм болохоороо л улсын наадамд нутгаа төлөөлөн ирж уралдаад, айрагдлаа.
-Улсын наадамд анх удаа ирсэн үү?
-Тийм ээ. Анх удаа ирж байна. Улсын наадмын уралдаж байгаа морьд их хурдан юмаа. Бас их олон юм. Цэнхэр хашаа руу орох бас их гоё юм билээ.
-Мэдээж Таван цагаан сайн давхиулсан болохоор Бадрах ах нь мялаасан байх даа?
-Бадрах ах маань охин даага бэлэглэсэн. Яваандаа надад олон сайхан төл гаргаж өгөх байхаа. Харин энэ жил дөрвөн дугуйтай мотоцикль бэлэглэхэд үнэхээр их баярласан. Миний хамгийн гоё бэлэг болж байгаа юм.
-Чөлөөт цагаараа мотоциклиэ унаад л байна уу?
-Тийм ээ. Би чөлөөт цагаараа морь унаж, галынхаа хүүхдүүдтэй барилдах дуртай. Бас бөхийн секцэнд явдаг. Би Баян-Өндөрт болсон овоо тахилгын наадмаар болсон хүүхдийн барилдаанд түрүүлсэн. Тэгэхэд 20 гаруй хүүхэд зодоглосон. Энэ бол миний бөхийн төрлөөр гаргаж байгаа анхны амжилт. Сонирхуулахад манай Ганбаяр ах чинь аймгийн начин цолтой хүн шүү дээ.
-Ярилцсанд баярлалаа. Сүүлийн асуултыг дүүдээ үлдээж байна?
-Намайг төрүүлж өсгөсөн ээж аавдаа баярлалаа. Бас эгч, дүү нартаа хайртай шүү гэж хэлье. Мөн “Тариалангийн гал” уяаны аймгийн Алдарт уяач Б.Бадрах болон Ганбаяр, Элбэгсайхан, Дамдинпүрэв  ах нартаа баярлаж явдагаа хэлмээр байна. Та сэтгүүлийнхээ хуудсаар дамжуулаад хаягласан эздэд талархсан үгсийг минь илгээгээд өгөөрэй.

П.Ундраа