Б.Саранхүү: Гиннест айрагддаг хээр морь маань хавраас хойш найм уралдчихсан байна лээ
-Өнөө жил бүсийн наадмаас хоёр ч айраг хүртлээ. Дэлхийн дээд амжилтанд бүртгүүлэх 4249 морины уралдаанд таны хээр морь айргийн гуравт хурдалсан байхаа?
-Монголд адууны яам байгуулагдсаны 750 жилийн ойг тохиолдуулан, монгол морио дэлхийн дээд амжилтанд бүртгүүлэх санаачлагыг ММСУХ гаргаж, түүнийгээ амжилттай хэрэгжүүлсэн. Би энэхүү түүхэн үйл явдлын ажлын хэсэг буюу комисст орж ажилласандаа баяртай байгаа. Монгол түмэн маань хотлоороо дэмжин, урамшуулж, энэ их үйлсийг нэр төртэй бүтээлээ. Аймаг болгон тодорхой хэмжээний хариуцлага хүлээж, уяачдын төлөөллөө оролцуулсан. Манай Төв аймгаас гэхэд бараг 2000 уяач оролцсон байх. Энэхүү түүхэн уралдаанд миний хээр морь бүсдээ айргийн гуравт хурдалсан. Нийт уралдсан адуундаа бол 16-д давхисан.
-Төв аймгийн 90 жилийн ой, төвийн бүсийн уралдаанд бас айрагдсан билүү?
-Тэгсэн. Төв аймгийн 90 жилийн ойд 540 гаруй их мориноос айргийн 5-д хурдалсан. Хээр морь маань Архуст суманд Ц.Чулуун уяач уяа сойлгыг нь тааруулсан. Энэ дашрамд “Тод магнай” сэтгүүлээрээ дамжуулаад уяачдаа баярласнаа илэрхийлье.
-Хээр морь хаанахын адуу юм бэ?
-Манай Баянжаргалан сумын унаган адуу. Би 2006 онд аймгийн наадамд түрүүлсэн даагыг Должингийн Баярсайхан гэдэг хүнээс авч байсан юм. Надад ирээд шүдлэн уягдалгүй өнжөөд, хязааландаа Төв аймгийн наадамд есөд давхисан. Соёолондоо Архустын наадамд арван хэдээр ороод, хавчигтаа өнжиж, долоотой нийлээд Дундговь аймагт болсон “Их мандал-2012” говийн бүсийн наадамд арван хэдээр орсон юмдаг. Уг нь түрүүлж зугтааж байгаад үзүүр дээрээ жаахан суугаад арван хэдээр орсон. Тэр жилээ /2012 онд/ Архуст болон сумандаа түрүүлээд, аймагтаа мөн арав гаргаж давхисан.
-Энэ жилийн тухайд хэд уралдсан бэ?
-Тоолоод үзсэн чинь хавраас хойш найм уралдчихсан байна лээ. Баянжаргалан суманд болсон нэг багахан наадамд айрагдаад л эхэлсэн юм. Хамгийн сүүлд Өвөрхангайд уралдаад арав гаргаж давхисан. Өвөрхангай аймгийн морины шүтээн дээр босгосон төрийн найман хүлгийн гурав нь манай Баянжаргалангийн адуунууд. Даваанэрэнгийн хүрэн халзан азарга, Галын хүрэн морь ,Ганбаатарын халзан морь манай нутгийн адуунууд шүү дээ. Тиймээс хөшөөний нээлтэнд зориулсан уралдаанд манай сумынхан ихээхэн ач холбогдол өгч оролцсон.
-Хээр морины хоёр айргаас гадна томоохон наадмаас хишиг хүртэж байв уу?
- 2009 онд Баянхонгор аймагт болсон Ламын Гэгээн Лувсанданзанжанцаны мэлмий гийсний 370 жилийн ойн даншигт хязаалан үрээ дөрөвт давхиулсан. Хүрэн үрээ маань Архустын унаган адуу. Дашцэрэнгийн Эрдэнэбат гэдэг залуугаас авч байсан юм. Тэр хавийнхан бол андахгүй дээ. Архуст, Цэнхэрмандал, Багануур, Баянжаргалан хавиар олон түрүүлж айрагдсан адуу. Даагандаа гэхэд л найман алтан медаль авч байсан гэдэг юм. Би хязаалан болдог жил нь аваад Архустын 50 жилийн ойд түрүүлгээд, Ламын гэгээний даншигт айрагдуулсан. Бас намар авто замын 80 жилийн ойд аман хүзүүдсэн юм байна. Мөн манай сумын Бямбадоржийн бэлгэнд өгсөн Саарал үрээ азаргандаа Архуст суманд 2 жил дараалан түрүүлж байсан. /2010,2011 он/
-Одоогийн байдлаар бүсийн наадмаас гурван айраг хүртээд байгаа юм байна шүү дээ?
- 2012 оны “Дүнжингаравын хурд” хаврын бүсийн уралдаанд хонгор халзан соёолон айрагдуулж байсан.
-Нээрэн тийм шүү дээ. Халзан үрээ хаанахын адуу вэ?
-Дорноговь аймгийн Алтанширээ сумын харьяат Анхбаяр гэдэг залуугийн унаган адуу соёолон Дүнжингаравт хурд-д айрагдаж улсын наадамд 6-д давхисан .Хязаалан адуу Дорноговь аймгийн 80 жилийн ойд арав гаргаж давхисан адуу авч байсан .
-Монгол төрийн наадамд дөрвөн үеэрээ морь айрагдуулсан их хүмүүсийн үр сад аргагүй л өнгөтэй наадах юмаа?
- Алдарт хүрэн морины эзэн Гал уяач манай аавын ээжийн дүү байгаа юм. Миний өвөө Ганчулуун хурдан морь уядаг, би түүнийг унадаг байлаа. Манай аав ч ялгаагүй бас морь уядаг байсан. Аавын маань хурдан хул азарга тэр хавьдаа нэлээд олон түрүүлж айрагдсан. Сүүлд улс хувьсгалын 80 жилийн ойд, хул азарга 19-д давхиж байсан юмдаг. Аав маань нас өндөр болж хотод суурьшин манайхан морь малнаас холдоод ирэх үеэс надад морь уяя гэдэг бодол төрсөн юм. 2006 онд Их Монгол улс байгуулагдсаны 800 жилийн ой тохиож, тэр том ойд өөрийн нэртэй морь мордуулъя гэсэн бодол төрсөн. Тэгээд л нэг өдөр гарч давхиад Баянжаргалан орж суманд түрүүлсэн шүдлэн, даага хоёрыг авч талийгч Оюунбилэг Манлай дээр авчирсан юм. Түүнээс хойш энд тэндээс бишгүй олон адуу авсан.
-Шинэ цагийн монгол адуу бий юу?
- Манай адууны гол суурь нь нутаг буюу Баянжаргалангийнх. Дээр нь Сүхбаатар, Хэнтий, Дорноговиос бас нэлээд адуу авсан. Өнгөрсөн жил Монгол Жоки клубын оруулж ирсэн цэвэр Англи азарга авсан. Энэ жил гүү хураалгаж байгаа.Бас нэг араб азарга бий. Яваандаа Монголд сонгомол морин уралдаан хөгжиж магадгүй гэж бодоод одооноос бэлтгэж байнадаа.
-Бидний урилгыг хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
А.Мөнх
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна