Зулзүсэмийн Сартай хонгор

Засагт ханы хөх харчуулын лундаа асч могой жилийн морин уралдаануудад одтой сайхан наадсан. Ардын хувьсгалын 92 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын нас болгоноос /эрлийз ангилалтайгаа есөн насны/ хишиг хүртэн 11 түрүү, айргийн эзэд болсон нь дээр хэлснийг төвөггүй батлах бизээ.
"Зулай цагаан Алтайгаа зүүдэлж сэрдэг" хийморилог харчуулын нэг нь Говь-Алтай аймгийн Шарга сумын уугуул, Төмөрбаатарын Зулзүсэм хэмээх өвөрмөц нэртэй эрхэм юм. Түүний сартай хонгор хязаалан төрийнхөө их баяр цэнгэлд айргийн гуравт хурдалж, самсааг нь шархируулсан билээ.
Хонгор үрээ Дундговь аймгийн Дэрэн сумын уугуул Адъяасүрэнгийн унаган адуу. Эцэг нь орон нутгийн чанартай уралдаануудад амжилттай давхин эзэн хүний урмыг сэргээдэг хул азарга байдаг ч хонгор үрээний хувьд энэ хавраас л уралдаж байгаа битүү шахуу адуу. Бүр тодруулбал Хэнтий аймгийн Баянмөнх, Баянхутаг сумдад зохиогдсон уралдаануудад түрүүлээд, одоогийн эзэндээ иржээ. Сартай хонгорын уяаг нийслэлийн Алдарт уяач Дашдорж тааруулдаг бөгөөд “Агт-Эрдэнэ” гал болон Билэгдэмбэрэл Манлайн морьдтой сунгаагаа хийж байсан гэх юм билээ.
Хонгор үрээ улсын наадмыг залгасан, Төв аймгийн 90  жилийн ой, төвийн бүсийн хурдан морьдын уралдаанд айргийн дөрвөөр хурдалж, хэдхэн хоногийн зайтай улс, бүсийн наадмын хоёр айргийн эзэн болсныг морь сонирхогчид санаж буй бизээ.

А.Мөнх