Оноо өндөртэй он харваанууд

Ардын хувьсгалын дараахан байгуулагдсан Завхан, Төв, Хэнтий, Архангай аймгууд долоодугаар сарын 26-28-ны өдрүүдэд 90 жилийнхээ ойг нутаг нуга, ахан дүүс, хамт олноороо хуран цугларч, эрийн гурван наадмаараа цэнгэн баясч өргөн дэлгэр ёслон тэмдэглэв. Энэ жил хур бороо элбэг газрын гарц сайн, идээ цагаа арвин байхын сацуу харваачдын сум мэргэн, уяачдын морь нь хурдан, бөхчүүд нь бяртай хүчтэй байлаа.

Завхан аймгийн 90 жилийн ойн харваанд эрэгтэйчүүдээс  Монгол улсын Гавьяат тамирчин, Гарамгай мэргэн Ш. Даваахүү 40 сумнаас 36 онож түрүүлэн, нутгийнхаа  зон олны сэтгэлийг тэнийлгэсэн бол удаах байранд Гоц мэргэн Ж.Баттөмөр /Өмнөговь/, спортын мастер Эрдэнэбат /Завхан/, Улсын мэргэн Б.Ёндон /Завхан/, спортын мастер Б.Батбаатар /Алдар/ нар шалгарсан билээ. Харин эмэгтэйчүүдээс спортын мастер Чинзүрх /Өмнөговь/ 40 сумнаас 39 онож магнайлсан бол Хошой мэргэн Д.Эрдэнэтуяа /Завхан/, спортын мастер Пунсалдулам /Өвөрхангай/, Улсын мэргэн С.Баярмаа /Өмнөговь/, Улсын мэргэн Энхтунгалаг /Алдар/ нар эхний тавд багтсан ажээ. Энэ наадмын харваа ихээхэн өрсөлдөөнтэй болж гоц мэргэн. Б.Баттөмөр, спортын мастер Эрдэнэбаттай, Улсын мэргэн Б.Ёндон спортын мастер Батбаатартай, Хошой мэргэн Эрдэнэтуяа спортын мастер Пунсалдуламтай, Улсын мэргэн Баярмаа Улсын мэргэн Энхтунгалагтай тус тус товх харваж Ж.Баттөмөр, Б.Ёндон, Д.Эрдэнэтуяа, С.Баярмаа нар товхоо авсны зэрэгцээ нэг гэр бүлийн хүмүүс болох Б.Батбаатар, С.Энхтунгалаг нар товхоо алдаж хоёулаа тавдугаар байранд шалгарсан гээд ярьж хөөрөх, дурсамж дүүрэн харваа болсон юм.

Төв аймгийн 90 жилийн баяр наадмын харваанд эрэгтэйчүүдээс Хошой мэргэн Ц.Баасанхүү /Баян-Өлгий/ 40 сумнаас 32 онож түрүүлэн, ижил 31 оноотой дөрвөн харваач товх харвахад спортын мастер Төртогтох /Төв/, спортын мастер Жамбалдорж /Төв/, спортын мастер Б.Амарсайхан /Дорнод/,спортын мастер З.Энх /Бурхан халдун/ нар шагналт байранд шалгарсан. Эмэгтэйчүүдээс спортын мастер Өлзийжаргал /Төв/ 40 сумнаас  32 онож магнайлан бол удаах байранд спортын мастер Г.Отгонжаргал, гоц мэргэн Х.Оюунчимэг /Төв/, спортын мастер Р.Баярцэцэг /Бурхан халдун/, спортын мастер Цэцэгмаа /Алдар/  нар орж ээж, охин болох Оюунчимэг, Өлзийжаргал нар эхний таван байранд багтаж өндөр амжилт гаргалаа.

Хэнтий аймгийн 90 жилийн ойн баяр наадмын харваанд спортын мастер Өлзийбилэг /Багануур/ 40 сумнаас 36 онож түрүүлсэн бол Гарамгай мэргэн Ц.Хүдэрчулуун /Бурхан халдун/, спортын мастер О.Сүхбаатар /Дорнод/, Улсын мэргэн Ц.Болдбаатар /Баян-Өлгий/, Улсын мэргэн Б.Баярсайхан /Алдар нийгэмлэг/ нар удаалжээ. Харин эмэгтэй харваачдаас спортын мастер Оюунжаргал /Дорнод/, спортын мастер Гандаваа /Дорнод/, спортын мастер Ж.Нямдаваа /Бурхан халдун/, спортын мастер Н.Өлзийханд /Багануур/, Даяар дуурсах мэргэн Даваажаргал /Бурхан халдун/ нар шагналт байруудад багтжээ. Энэ аймгийн баяр наадмын харваанд хошой мэргэн Нямсүрэнгийн хувьд дурсамжтай үйл явдлаар дүүрэн болж өнгөрлөө. Хэнтий аймгийн 70 жилийн ойгоор Хошой мэргэн Д.Нямсүрэн /1993 он/, 80 жилийн ойгоор том хүү Н.Өлзийхутаг /2003 он/ нар түрүүлж байсан бол ийнхүү 90 жилийн ойгоор бага хүү Н.Өлзийбилэг нь түрүүлэн өвөрмөц сайхан амжилт үзүүлж нэг аймгийн наадамд 10 жилийн завсартай нэг гэр бүлийнхэн гурван удаа түрүүлж, Монголын харваачдын түүхэнд шинэ амжилтын эзэд болцгоолоо.

Архангай аймгийн 90 жилийн ойн баяр наадмын харваанд эрэгтэй харваачдаас Архангай аймгийн уугуул Хангарьдын Энхдөл 40 сумнаас 36 онож түрүүлсэн бол удаах байранд спортын мастер Болдхүү /Багануур/, Улсын мэргэн Ж.Сүлдболд /Хангарьд/, спортын мастер Лхасүрэн /Өвөрхангай/, залуу харваач Дэмбэрэлсайхан /Хангарьд/ нар оржээ. Эмэгтэйчүүдээс Улсын мэргэн Норжмаа /Алдар/, спортын мастер Саранзаяа нар 40 сумнаас 33 онож товхлож, Норжмаа мэргэн түрүү магнай болж, Саранзаяа удаах байрыг эзэллээ. Харин спортын мастер Мөнх-Амгалан /Хангарьд/, залуу харваач Чанцалмаа /Өвөрхангай/, спортын мастер Мөнхшүр /Багануур/ нар дараагийн байруудад оржээ. Ийнхүү 90 жилийн ойгоо тэмдэглэсэн Төв, Хэнтий, Архангай, Завхан аймгуудын түүхт ойн баяр наадмын харваа оноо өндөртэй, өрсөлдөөн ихтэй, ярих сонинтой өргөн дэлгэр болж өнгөрлөө.

Улсын мэргэн П.Гарамдорж