Жаал Шаравжамц хэмээх их уяач
Бие багатай ч бэлчээр томтой, түмэндээ хүндлэгдэж төрдөө үнэлэгдсэн нэгэн буурал бол МУ-ын Алдарт уяач Банзрагчийн Шаравжамц юм. Сайнцагааны нэрийг гаргаж, нүүрийг тахалж байсан цөөн уяачдын нэг тэрээр 1933 оны усан тахиа жил Сайнцагаан сумын Мөх хэмээх газар айлын отгон хүү болон мэндэлсэн билээ. Ороо бусгаа цагт орчлонд айлчилсан энэ эрхэм хар багаас хал зовлонг ханатал амсаж, арьс нэхий, сур хар элдэхээс эхлээд аян жин тээн амьдрал ахуйгаа залгуулдаг байжээ. Тийнхүү явсаар 1952 онд Доржийн Аюуртай гэр бүл болж есөн хүүхдийн ижий аав өнөр бүлийн эзэн болсон юм. Б.Шаравдорж Алдартын талаар бичихдээ ажил хөдөлмөр гэдэг үгийг орхигдуулж боломгүй.Учир нь тэрээр гар хөдөлбөл ам тосдоно гэдгийг амьдралынхаа мөрдлөгө болгож ирсэн хүн. Ажлаас хойш сууж, арга саам хайхыг тэвчдэггүй. Чухам тэрхүү уйгагүй хөдөлмөрч зангийнхаа буянаар есөн хүүхдээ гэдэс цатгалан мөр бүтэн өсгөж зургаан сэхээтнийг төрүүлээд буй юм.
"Цагаан эрэг" эленкийн базад мал тууж байсан тэрээр "Мандах" нэгдэл анх байгуулагдахад адуучнаар орж 2500 унага бойжуулан шаардлага өндөр нийгэмдээ сайшаагдаж байлаа. Үйлдвэрлэлийн даалгаварыг төрөл бүр дээр нь 100-гаас дээш хувьтай биелүүлэн V,VI,VII таван жилийн гавшгайчаар шалгарч байлаа. Мөн сум, аймгийн аварга адуучнаар тодорч хөдөлмөрийн хүндэт медаль, ойн медалиар шагнагдан мандаж явсан нь эзэн хичээсний хэрэг билээ.
Ийнхүү нэгдлийн олон малыг эсэн мэнд маллахын зэрэгцээ эцэг дээдсээс өвлөгдөж ирсэн морь уяж сойх үйлсэд шамдан сум аймаг бүс улсын наадмуудаас түрүү айраг олныг хүртснийг нь үнэлэн 1997 онд МУ-ын Алдарт уяач хэмээх эрхэм цолыг гардуулсан юм. Тэрээр улсын хэмжээнд 13 дахь, харин аймгийнхаа гурав дахь Алдарт уяач болж байсан нь түүний ямархан чансаатай уяач болохыг гэрчлэх бизээ.
Б.Шаравжамц Алдарт морьдоо сайн уяхаас гадна удам угшлыг нь сайжруулах тал дээр ихээхэн анхаардаг нэгэн.
Их насны морийг хурд дагаж ирдэг гэдэг хуучны үгийг баримтлан тэрбээр сүүлхэн үедээ Баянцагааны Банзрагчийн хонгор, Дэрэнгийн Төмөрчөдөрийн хүрэн, Сумдийн цагаан, Сайнцааганы Нямын цавьдар Хэнтийн Баянхутагийн унаган, аймагт нэг түрүүлж, хоёр айрагдсан зэрэг их насны морьд, Сүхбаатар аймгийн унаган "Мангад хүрэн", Дорноговийн Их хэтийн унаган хошуу цагаан хул, Говь-Угтаалын Гаравжамцын Бөгөний төл халтар, Дэрэнгийн Гочоогийн саарал, Довуучийн их зээрдийн төл зээрд азаргануудаас авчээ. Түүнчлэн Хэнтий аймгийн Галшарын сумын уугуул Насан-Очирийн унаган "Олигор" хээрийн төл "Өлгөр" хээр азаргыг Төв аймгийн Баянцагаан сумын уяач Цэдэнсодномоос авч Дундговь нутагт Өлгөр" угшлын адууг бий болгосон нь нутгийн адууг сайжруулахад оруулсан томоохон хөрөнгө оруулалт болсон юм. Өлгөр хээр азаргыг өөрийн болгож авсан нь басчиг түүхтэй. 1980 онд тэрээр хавчиг зургаан настай битүү үрээг 5000 төгрөгөөр худалдан авч, хөх хэмээх Цэдэнсодномын адууг үнэд оруулж байсан гэдэг. Энэ наймааны тухай сонссон нутгийнхан “бага адуу авах санаатай хүмүүс очилтгүй болжээ” гэлцэж байсан гэдэг билээ. "Өлгөр" хээр тэр жилдээ аймгийн наадамд аман хүзүүдсэн бөгөөд түүнээс хойш хоёр түрүүлж, гурав айрагдсны дээр 1987 онд улсын наадамд 13-аар давхисан хурдан ажнай юм. Энэ хүлгийн тухай нутгийнхан элдэв саад учирч уягдаагүй буюу будилах зэргээр дархан гурав айрагдах боломжоо алдсан хэмээн ярих нь хурдан адуу байсныг давхар гэрчилнэ. "Өлгөр" хээр өөрөө хурдан төдийгүй төлөрхөг чанараараа маш сайн азарга байж. Аймгийнхаа баяр наадамд нэг түрүүлсэн Шарын зээрд, нэг түрүүлж, нэг аман хүзүүдсэн Алагаагийн цавьдар, нэг айрагдсан Мандахын алаг болон Батмөнхийн хүрэн Сүрэнхорын хээр Батжаргалын хээр зэрэг олон хурдан хүлгэд эцгийн шийрийг хатаан хурдалсаар байна.
А.Тэлмэн
8 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
122.201.31.126
Жаахан хүн байгаагүй өндөр хүн байсан..хүний хайлан сайхан хүн сайнч уяач байсандаа..1990онд жаахан хүүхэд хамт хөдөө аралд болсон даншигт нэг майханд явж байлаа..
Reply202.126.88.66
ёстой мундаг хүн байсан би олон сайхан хурдан морьдыг нь унасан даа
Reply202.55.188.84
Миний нутгийн хөх өвгөн, нутаг усандаа үлгэр жишээ их хүндлэгдсэн хүн байсан даа.
Reply202.9.40.52
Uneheer l aguu hun dee. Odoonii zaluus bid ene humuuseesee suraltsaj amidrah ni mash chuhal.
Reply103.10.22.34
Ажаа минь хүний дээд хүн байсан. Одоо ч алтан сургаалыг нь амьдралдаа хэрэгжүүлж явна даа.
Reply117.111.2.187
Huurhuidoo hvnd tsag ued amidarch bsan ghd ih amjilt garaj ywsan bn shvv. Yostoi l khaan uhaantai hvn shvv ajaa mini.
Reply202.126.88.132
Manai ajaa chin jaal bietei bish ih l undur hun dee
Reply202.9.41.78
mundag hun bsan daa
Reply