Тод манлай уяач Д.Даваахүү "Цолмон" халтар азаргаа "Их хурд-2" уралдаанд ийнхүү бэлтгэжээ

Тод манлай уяачид нэрд гарсан хурдан хүлгэдээ хэрхэн уяж хурдлуулсан тухай практик хичээлийг санал болгож байна.

Улсын наадамд нэг түрүүлж, нэг аман хүзүүдсэн “Цолмон” халтар азарга  2001 он гэхэд морь сонирхогчдын эчнээ танил болсон байв.
2000 оны өвөл цаг агаар хүндэрч Төв аймаг, Улаанбаатар хавийн адуу аль эрт 11 сараас эхлэн хэд хэдэн айхтар шуурганд уруудан Хэнтий, Дорноговийг өнгөрөөд Сүхбаатар аймгийн наад зах хүрчихсэн байсан юм.
Наадмын уяа
“Цолмон” ч тэр дунд явсаар хавар 4 сарын сүүлээр эргэж ирсэн. Түүнийг ирэнгүүт нь тэжээлд оруулаад, сайхан тэнхэрч таргалаад ирэхээр нь 5 сарын 20-дын үед хоёр хасыг нь хатгасан байна. Мөн 5,6 сард нийтдээ 7-8 хөлс авчээ. Тэгээд улсын наадамд уялгүй, долоон
7  дугаар сар
3 Х 4 Х 5 Х 6 Т 7 Т 8 Х 9 ЭС 10 Х 11 А 12 Т 13 ЭС 14 Х 15 А 16 Т 17 БС
сарын 3-нд анх барьж уяад 3, 4, 5-нд дараалан хөлс авч, 6, 7-нд хоёр дараалан тарлажээ. Энд үед өдөрт 2 шанага овъёос өгч байсан гэдэг. Дээрхийг уншихад Даваахүү уяач халтар азаргаа барингуутаа их ширүүн ажил хийсэн юм шиг харагдаж байж магадгүй. Гэхдээ өмнө нь олон хөлс авчихсан, хөндүүрийг аль хэдийнэ гүйцэд гаргачихсан байсан гэдгийг санаарай. За тэгээд долдугаар сарын 8-нд хөлслөөд, 9-нд анхны давхил өгсөн байна. 3 км газарт өөр нэг Хүрэн азаргатай ухасхийлгэхэд нэг их яралзтал хөдлөхгүй, нөгөө хүрэн азарга нь түрүүлж байв. 10-нд хөлслөөд, 11-нд амрааж, 12-нд тарлаад, 13-нд 4 км газар ганцааранг нь давхиулж, уяж хоноод 14-нд хөлсөлжээ. Харин 15-нд амраагаад, 16-нд тарлаж, 17-нд давхил өгев. 18-нд тарлаж, 19-нд хөлсөлж, 20-нд их олон азаргатай сунгахад түрүүлсэн байна. 21-ний үдээс өмнө хөлслөөд, оройхон ачиж, Хархориныг зорьжээ. 22-нд зорьсон газраа хүрч буулгаад 23-нд амрааж өнжив. 24-нд тарлаад 25-нд 70-80-аад азаргатай сунгахад 7-д иржээ. 26-нд тарлаж, 27-нд хөлслөөд, 28-нд тарлахад хурцхан түрүүлж байлаа.
7  дугаар сар
18 Т 19 Х 20 ДС 21 Х 22 А 23 А 24 Т 25 ИС 26 Т 27 Х 28 Т 29*
Дээрхи хүснэгтээс харахад Цолмонг барьсан цагаасаа хойш 9 хөлс, 5, 6 сарынхтайгаа нийлэхээр нийтдээ 16-17 хөлстэй, 7 тартай, 5 сунгаатай мордуулсан байна. Хурдан морины гүйцэд уяа гэвэл энэ болов уу! Тэгэхдээ тэжээл сайтай, уяа нь зуншлага дэлгэрсэн 7 дугаар сард юм даа.
Ингэж уягдсан Цолмон халтар азарга 2001 оны 7-р сарын 29-нд Монголын шигшмэл хурдан морьдын “Их хурд-2” уралдаанд хүүхэдгүй түрүүлж хуран цэнгэсэн олон түмний баярын нулимсыг мэлмэрүүлж “Манлай түмний эх” цол , шар жолоо, шар хударга, цул мөнгөн гэрэг хүртсэн билээ.

"Тод магнай" сэтгүүл дугаар №13