Унаач Д.Буянхишиг: Нэг жил долоон айраг авсан

Өмнөговь аймгийн Булган сумын унаач Д.Буянхишиг манай “Алтан хараацай”-н энэ удаагийн зочин байлаа. Хурдан морь унах болсоор арван жил болж байгаа тэрээр энэ хугацаанд олон айраг түрүү хүртсэнээс нэг жил гурван наадмаас долоон айраг авч явсан адтай нэгэн.  

-Хэдэн жил хурдны морь унаж байна даа?
-Арван жил болж байна. Энэ жилээс моринд томдоод хасагдаж байгаа. Анх дөрвөн настайдаа морь унаж сураад, жилийн дараагаас уралдах болсон юм. Харин энэ жилийн хувьд сүүлийн удаа уралдлаа. Булган сумынхаа 60 жилийн ойд азарга, бүдүүн морь хоёр унаж хорин хэдээр ирсэн.
-Зодог тайлж байгаа юм байна даа. Өнгөрсөн хугацаанд ямар ямар амжилт гаргаж байсан бэ?
-Олон сайхан наадам байна даа. Тэр дундаас ийм нэгэн наадам санаанаас гардаггүй юм. Манай нагац ах Өмнөговь аймгийн Булган сумын Алдарт уяач Батзориг гэж хүн бий. Нэгэн удаа нагац ахтайгаа Булган сумын наадамд оролцож билээ.Тэр наадмаар азарга хоёрлож, соёолон гуравлаад, бүдүүн морь дөрөвлөсөн. Ингэж гурван айраг хүртчихээд шууд Ханхонгор сумын Мандах багийн 60 жилийн ойд очсон. Тэнд бүдүүн морь хоёрлож, азарга дөрөвлөөд, соёолон гуравлаж магнай хагартлаа баярлаж билээ. Маргааш нь морио цоллуулчихаад Булагтайн наадам руу явцгаасан. Тэнд  бүдүүн морио хоёрлуулсан. Ингэж нэг жилийн гурван наадмаас завсаргүй аман хүзүү, айраг хүртсэн юм даа. Хүүхэд л болсон хойно түрүүлнэ дээ гэж бодож байсан ч гурвууланд нь аман хүзүүдчихсэн. Хүн чинь дандаа л илүү юманд тэмүүлж байдаг болохоор битүүхэн гонсойгоод үлдсэн. Гэхдээ одоо бодоход хамгийн сайхан наадмууд байгаа биз. Жинхэнэ аз од гийсэн өдрүүд дээ.
-Тийм байна шүү. Аймагтаа уралдаж байсан биз дээ?
-Тэгэлгүй яахав. Бас л нагац ахынхаа уясан морийг унаж, нэг аман хүзүү, нэг айраг авч байсан. Нэгдүгээр анги төгссөн жилээ хамар цагаан хээр соёолон үрээгээ унаж, аман хүзүүдэж байлаа. Бас хүрэн азаргаа 15 настайд нь унаж айрагдуулсан юм. Тэгэхэд наадмаас арван хэдхэн хоногийн өмнө даага сургаж байгаад унаж, баруун гараа хугалчихсан байсан юм. Тэгсэн ч аймгийн наадамд хүрэн азаргаа айрагдуулж чадсан шүү. Би ер нь хүрэн азаргаа, хамар цагаан хүрэн морио унах их дуртай.
нэнээ хэлээрэй. Өнгөрсөн хугацаанд шантрах үе гарч байв уу?
-Ерөөсөө тийм бодол төрж байгаагүй шүү. Нагац ах маань хатуу үг тэр бүр унагаад байхгүй. Тэгээд ч би өөрөө хурдан морь унах дуртай болохоор шантрах тухай бодол хэзээ ч төрж байгаагүй. Ах маань наадамд айрагдах нь гол биш, морь хүүхэд хоёр эсэн мэнд, эрүүл энх ирвэл сайхан наадлаа гэж хэлдэг юм. Мэдээж салхи дэрвүүлэн хурдлаад л. Болоогүй айраг түрүү хүртчихвэл бүүр ч гоё ш дээ. Мэдээж уралдааны замд хэцүү зүйл аль таарахыг тэр гэхэв. Гэхдээ тэмүүлэлтэй байхад саад бэрхшээл сонин биш. Одоо чинь жилийн дөрвөн улиралд уралдаан болдог болчихсон. Эндээс өвөл, хаварт уралдахад жоохон хэцүү байдаг юм. 
-Уяач нартай уулзахад ихэнх нь багадаа унаачид байсан байдаг. Миний дүү том болоод ямар мэргэжилтэй хүн болох вэ?
-Дунд сургуулиа төгсөөд мэргэжил эзэмших хэрэгтэй гэж боддог юм. Одоохондоо сурах хэрэгтэй байна. Мэргэжилтэй болсон хойноо морио уяна даа. Яагаад ч юм бэ мориноос хол байна гэж төсөөлдөггүй юм.
-Даага, эмнэг сургадаг гэлүү? Хэчнээн эмнэг сургаад байна вэ?
-Миний сургасан морьдоос хамгийн дээд тал нь энэ жил зургаан настай. Ер нь нагац ахын морьдын ихэнхийг л сургасан.
-Ярилцах сайхан байлаа. Баярлалаа.