УЯАЧ Г.ЧИНБАТ: СААРАЛ АЗАРГАНЫ МААНЬ АНХНЫ ТҮРҮҮ САНААНААС ГАРДАГГҮЙ

Хонгор нутгийн уяач Гүнчингийн Чинбат 1966 оны намар Баацагаан суманд төржээ. Түүний ярилцлагыг хүргэж байна.

-Хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулах болсон үеийн түүхээс яриагаа эхэлье?
-За тэгье ээ. Миний өвөг дээдэс дунд сүйдтэй морь мал уяж байсан хүн байхгүй ээ. Харин  миний хувьд 1991 оноос эхлэн морь уяж, одоогийн байдлаар өөрийн унаган адуугаар дөрвөн  түрүү, найман айраг аваад байна. Хамгийн анх 1994 оны  намар хүрэн морио Зохиолчдын наадамд аман хүзүүдүүлж амжилтын гараагаа эхэлж байлаа. Түүний дараа жил сумынхаа баяр наадамд алаг хязаалангаа аман хүзүүдүүлсэн. Тэр алаг үрээ манай өөрийн унаган нутаг адуу. Соёолондоо бас сумынхаа наадамд аман хүзүүдээд түүнээс хойш дахин уралдаагүй. Хүрэн морь ч ялгаагүй тэрнээс хойш давхиагүй. 
-Тэднийг залгасан ямар хурдан хүлгүүд байв?
-Бөмбөгөр сумын Тогтох гэж хүнээс нас гүйцээд хоёр жил болж байсан өсгий цагаан хээр морь авч, 1996 онд аман хүзүүдүүлээд, 1997 онд айргийн таваар давхиулсан. Түүнээс хойш морь уялгүй хэдэн жил өнжсөөн. Тэгж байгаад 2001 онд саарал азаргаа хавчигт нь уяад сургуулийн 70 жилийн ойгоор түрүүлгэж, Жинстийн 70 жилийн ойд таваар давхиулсан. Түүнээс хойш өнөөдрийг хүртэл айраг цагаа алдалгүй сайхан л наадаж байна.
-Саарал азарга олонтаа баярлуулжээ дээ?
-Тэгсээн. Миний уяж байсан морьдоос хамгийн өндөр амжилт үзүүлсэн нь саарал азарга. Аймгийн бүс, сумын чанартай наадамд 18 удаа айрагдсан байдаг юм. 
-Аймагт уралдаж байгаагүй юм уу?  
-Уралдсаан. Гэхдээ хараахан айрагдаж чадаагүй. Ес, арваар хэд хэдэн удаа давхисан. Аймгийн чанартай бүсийн наадамд нэг түрүүлж, найм айрагдан, сумын баяр наадамд хоёр, багийн наадамд дөрөв түрүүлчихээд байгаа. 
-Эцгийн шийрийг хатаах хурд төрж байна уу?
-Түрүүчийн төл нь соёолон болчихоод байна. Төл үрээ нь сумын наадамд гурав түрүүлсэн. Нутгийн улс  хурдан гэж мэддэг болохоор ганц нэг гүү тавьж төлийг нь авдаг л юм. Түүнээс би өөрөө зарж үрдэггүй ээ.
-Хаанахын адуу юм бэ?
-Миний саарал азарга чинь Сүхбаатарын адуу. Сүхбаатар  аймгийн Алдарт уяач Саранбаатар гэдэг хүнээс шүдлэн үрээ авч байсан юм. 
-Эзэн хүнийхээ магнайг тэнийлгэсэн эрдэнэт хүлэг юмаа. Ярилцлагаа хамгийн сайхан  наадмын дурсамжаар өндөрлөе?
-Сургуулийн 70 жилийн ойд саарал азаргаа түрүүлгэх л хамгийн сайхан байсан даа. Анх уягдаж буй битүү тэгээд хавчиг болохоор нь яг үнэндээ түрүүлнэ гэж бодоогүй. Яагаад гэхээр тэр наадамд аймагт айрагдчихсан Богдын азарганууд ирчихсэн байсан юм. Гэтэл саарал азарга тэднийг дийлээд түрүүлчихсэн. Тиймээс би тэр наадмыг дурсах дуртай.  
-Сайхан дурсамж сэтгэлийн гүнээс үргэлж халуун дулаанаар төөнөж байдаг. Ийм сайхан дурсамжит наадмууд олон байх болтугай. Амжилт хүсье. 
-Баярлалаа, та бүхний ажил амьдралд аз жаргал, хамгийн сайн сайхан бүхнийг хүсье.

"Тод магнай" сэтгүүл. Баянхонгор аймгийн тусгай дугаар. 2016 он