Т.Дагвадорж: Хийхээр төлөвлөсөн ажил олон байна

Завхан аймгийн Их-Уул сумын уугуул, “Их уулсын хурд” МСУХ-ны нарийн бичгийн дарга Т.Дагвадоржийн ярилцлагыг хүргэж байна.
-Хурдан морьтой холбогдсон түүхээр яриагаа эхэлье?
-Би цэргээс халагдаж ирээд л жолоо мушгисан жолооч хүн. Мал эмнэлэгт 10, хүн эмнэлэгт бас 10 жил жолоочоор ажилласан.Нэгдэл нийгэм тарсны дараа зорчигч тээвэрт бас арваад жил ажилласан. Тэгж байгаад нас ахиад ирэхийн алдад морь уясан.
-Юу таныг морь уяхад хүргэв?
-Удам судар гэж яривал манай аав морь уядаг байсан. Унаган буурал морио Хуягт суманд хэд хэд түрүүлгэж айрагдуулж байлаа.
-Хуягт сумаа? Аль аймгийн сум бэ?
-Дээр үед тийм сум байсан юм. Хуягт, Зарт гэж хоёр сум нийлж манай Их-Уул сум чинь үүссэн юм шүү дээ. Аав маань засаг захиргааны шинэчлэгдээгүй байх үеийн уяач.
-Уяач аавын удмыг залгасан хүү юм байна шүү дээ?
-Багадаа нутгийнхаа Лонжид гэдэг хүний хүрэн морийг унаж сумандаа айрагдуулж байлаа.1974 онд юм байна.Мөн Хүнрэг ахынхаа бор морийг унадаг байсан. Энэ бол хүүхэд насны явдал. Харин яг ид дуртай болсон нь хоёр эмнэлгийн жолоочоор ажилласан үеэс юмуу даа. 20 жил морь дагасан хүн хорхойсохгүй гээд яах билээ./инээв/ Сүүлдээ бүр замын хажууд байсан адууг хүртэл харж явдаг болчихдог юм билээ. 2010 онд өөрийн унаган халтар морио уясан ч айрагт багтаж чадаагүй. Тэгэхээр нь ахынхаа хүргэн Отгонбаатараас суманд айрагдсан хүрэн азаргыг нь аваад уятал суманд зургаалчихсан.Тэрнийхээ дараа жил 2012 онд Овоо толгойн наадамд түрүүлж, Дүмбэнгийн овооны тахилгад тавлаад, Сэнжид балбарын овооны тахилгат гуравлан, сумынхаа баярт аман хүзүүдсэн. 2013 онд болохоор Хужирт, Овоо толгой, Зартын тахилгууд болон Цэцүүхэд болсон ургийн баяр гээд дөрөв уралдаж дөрөв түрүүлээд, сумынхаа наадамд дөрөвлөж Тосонцэнгэл сумын 90 жилийн ойд гуравласан. Харин 2014 он гарсаар Хуягтын овооны тахилгад айрагдаж, Хужиртын овооны тахилгад түрүүлчихээд байна.
-Хүрэн азаргаараа сайхан л наадаж байгаа юм байна?
-Тиймээ. Адуугаа сайжруулах үүднээс Сүхбаатар аймгийн Мөнххаан сумын харьяат Баасан гэдэг хүнээс хэдэн адуу авчирсан. Одоо уяж байна. Нутаг солигдоод тэр юм уу сайн таргалахгүй юм.
-Танай ийшээ морьдоо тэжээж байна уу?
-Уг нь энэ жилээс тэжээчих гэсэн ер идэхгүй юм. Өмнө нь тэжээж үзээгүй хүн чинь дэмий л хүнээс асуух юм. Тэгэхээр өөр өөр хариулт хэлнэ. Ер нь хөдөөгийн олон уяач над шиг тэжээл гэдгийн талаар ойлголтгүй хурдан буянгууд дээрээ туршилт хийж байгаа. Тиймээс уяачдын холбоо үүн дээр анхаарч, уяачдаа сургах боловсруулах тал дээр арга хэмжээ аваасай гэж хэлмээр байна.
-Сумынхаа МСУХ-ны нарийн бичгийн даргаар хэзээнээс ажиллаж байгаа юм бэ?
-Манай суманд уяачдын холбоо гэж байгаагүй юм.Энэ жил л хэдэн хүмүүс нийлж уяачдын холбоо байгуулаад ”Их уулсын хурд“ гэж нэрлэн намайг нарийн бичгийн даргаар сонгосон.Ний нуугүй хэлэхэд холбоо байгуулагдаад удаагүй болохоор хийсэн ажил гэх юм алга. Харин хийхээр төлөвлөж байгаа гэвэл уяачдаа бүртгэлжүүлэх, оны шилдгүүдээ шалгаруулах, татвар хураамжаа тогтоон, мөнгөн хуримтлалтай болох, унаач хүүхдийнхээ аюулгүй байдлыг хангах, уралдааны замаа засах, сумын Алдартын болзол хангасан уяачдадаа цолыг нь өгөх гээд ажил их байна.

"Тод магнай" сэтгүүл Завхан аймгийн тусгай дугаар, 2014 он