Хүрэн азаргат Рэнчингийн Ням-Осор
Хүрэн азаргат Рэнчингийн Ням-Осор
Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын нэрт уяачдын нэг Рэнчингийн Ням-Осор 1931 онд одоогийн Халзан сумын нутагт малчин ард Гандан хэмээх Шарын хоёр дахь хүү болон мэндэлж, Асгат сумын Араг Санзайнд өргөгджээ. Түүнийг багад өргөж авсан ижий, аав нь өнгөрч Рэнчин гэгч өсгөж хүмүүжүүлсэн гэдэг.
Нэгдэл нийгмийн мал маллахын зэрэгцээ 1950-иад оноос хурдан морь уяж эхэлсэн Р.Ням-Осор 1970-аад оны дунд үеэс хойш арваад жил айраг түрүү алдалгүй сайхан наадсаныг баяр наадмын цуваанаас харж болно.
Хамгийн анх 1974 онд Сүхбаатар сумын харьяат Ган шүд хэмээх Банзрагчаас авсан хонгор азаргаа түрүүлгэн суран жолоо өргүүлсэн тэрээр 1975, 1976 онуудад улаан морио түмэн эхээр цоллуулж, гурван жил дарааллан дээд нас түрүүлгэсэн уяач болов. Улаан морь хоёр дахиа түрүүлсэн тэр жил Р.Ням-Осорын нэртэй хүрэн даага мөн түрүүлэн түмэн эхээ дуудуулсан нь хожмын алдарт хүрэн азарга нь байлаа. Сумынхаа баяр наадамд хоёр түрүүлж, тав айрагдсан энэ хурдан хүрэн азарга бол олноо Чанга хэмээн алдаршсан Рэнцэнгийн хүрэн азарганы бие төл юм. Бүр тодруулбал Рэнцэнгийн хүрэн азарганы төл ах дүү гурван хүрэн азарга Асгат сумын баяр наадамд олонтаа түрүүлж, айрагдан хурд шандсаа гайхуулсан байдгийн дундах нь.
Нутгийнхандаа Жингээ хэмээн алдаршсан Жигмэддоржийн буурал духтай хүрэн гүү Рэнцэнгийн хүрэн азарганд хураагдах хүрэн гүү, хүрэн азарганы дундаас гарсан ууган хүрэн унага хожмоо Жингээ хүрэн хэмээх хурдан азарга болов. Харин хоёр дахь төл эр хүрэн унагыг Жингээ өөрийн хүргэн болох Ням-Осорын том хүү Гомбосүрэнд бэлэглэжээ. Ням-Осор хүүгийнхээ нэртэй хүрэн даагыг сурган уяж, даага, шүдлэнд нь түрүүлгээд, хязаалан аман хүзүүнд хурдлуулсан байдаг. 1980 онд хавчиг азарга сумынхаа баяр наадамд аман хүзүүдээд, 1981 онд долоотой азарга дөрвөлж, 1982 онд наймтайдаа дахин аман хүзүүдэж. Ийн Р.Ням-Осорын нэр дээр хоёр түрүүлж, гурав айрагдаад Мичиджамбаад зарагдан 1983 онд есөн настай азарга айргийн гуравт хурдалж байжээ.
Энэ хүрэн азарганы үр төлүүдээс 2008 оны Алтан-Овооны төрийн тахилга наадамд /П.Мөнхжаргалын нэр дээр/ долоод хурдалж байсан МУ-ын Манлай уяач Л.Батмөнхийн хулгар хээр мориноос эхлээд сум орон нутагтаа хурдалж буй хүлгүүд цөөнгүй бий.
Дашрамд сонирхуулахад Рэнцэнгийн хүрэн азарганы өөр нэг үр /Жингээгийн хүрэн гүүний төл/Даарийн хүрэн гэх азарга төрсөн бөгөөд 1985 онд сумынхаа 60 жилийн ойд түрүүлсэн юм.
1981 онд хүрэн азарга дөрвөөр давхин айрагддаг жил Р.Ням-Осор уяачийн нэртэй хээр даага түрүүлсэн байдаг. Энэ хээр /энэ хээр үрээ Аварзэд гэгчид очин хаврын уралдаануудад олонтаа түрүүлж, айрагдсан хурдан азарга болсон гэдэг/ болон 1985 онд түрүүлсэн хүрэн даага бол хурдан хүрэн азарганых нь үр төлүүд юм.
Ийн морь уясан он жилүүддээ хүлгийн хийморь, уяачийн ур чадвараараа илүүрхэж 13 түрүү, 20-иод айраг хүртсэн байдаг.
А.Тэлмэн
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
- 2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
- 2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
- 2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна